بررسی جامع عوامل هشت گانه توانایی بینایی-فضایی در کودکان با اختلال یادگیری از نوع ریاضی

زمینه و هدف:

 اختلال یادگیری ریاضی با نقایصی در کارکردهای شناختی همراه است. یکی از اصلی ترین کارکردهای شناختی، توانایی بینایی-فضایی است که متشکل از هشت عامل مجزا است. هدف این مطالعه بررسی تفاوت های موجود در عوامل هشت گانه بینایی-فضایی در کودکان با و بدون اختلال یادگیری از نوع ریاضی بود.

در این پژوهش توصیفی تحلیلی، 128 دختر و پسر با و بدون اختلال یادگیری ریاضی در دامنه سنی 9تا12 سال در سال تحصیلی 98-1397 شرکت کردند. نمونه گیری در گروه با اختلال ریاضی به صورت هدف مند و در گروه بدون اختلال ریاضی به شیوه تصادفی چندمرحله ای انجام شد. ابزارهای به کاررفته شامل آزمون هوش وکسلر-ویرایش چهارم (2003) و آزمون ریاضی کی مت (کنولی و همکاران ، 1988) بود. توانایی بینایی-فضایی با مجموعه تکالیف رایانه ای توانایی فضایی (سلوکی و همکاران، 2020) سنجیده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون یومن ویتنی با نرم افزار SPSS نسخه 24 در سطح معنا داری 0٫05 انجام شد.

نتایج نشان داد که گروه کودکان با اختلال یادگیری ریاضی درمقایسه با گروه کودکان بدون اختلال نمره دقت کمتری در تکالیف انعطاف پذیری بستن، سرعت بستن، سرعت ادراکی، تجسم سازی، روابط فضایی، جهت یابی فضایی  و توانایی زمانی فضایی (0٫001>p) و همچنین در فاز حافظه نشانه های تکلیف مسیریابی (0٫002=p) دارند. کودکان گروه با اختلال یادگیری ریاضی به طور معناداری تعداد ماده بیشتری را برای رسیدن به ملاک مربوط به یادگیری هر مسیر در تکلیف مسیریابی طی کرده اند (0٫001>p) و به طور معناداری مسافت بیشتری را در فاز میان برزدن این تکلیف درمقایسه با گروه کودکان عادی پیموده اند (0٫003=p)؛ همچنین نتایج نشان داد دو گروه به لحاظ میانگین زمان واکنش در تکالیف تجسم فضایی، روابط فضایی و جهت یابی فضایی تفاوت معناداری با یکدیگر دارند (0٫001>p). 

نتایج پژوهش نشان داد، کودکان با اختلال یادگیری از نوع ریاضی در تمامی عوامل هشتگانه توانایی بینایی-فضایی نقص دارند.