نظارت بر قدرت و مکانیسم های آن در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)

«قدرت» مقوله ای مهم و اساسی در اجتماع انسانی بوده و می تواند همانند شمشیر دولبه ای، از یک سو سعادت بخش و فضیلت آور و از سوی دیگر به شدت فسادآور باشد. در اندیشه سیاسی امام (ره) «قدرت» مفهومی است دارای منشا خیر، ولی اینکه در دست چه کسی باشد و برای چه هدفی به کار گرفته شود، به آن ماهیتی متفاوت از منشا آن می دهد. از نظر امام خمینی (ره) برای اینکه «قدرت» از مسیر اصلی خود خارج نشده و نظام، کارویژه خود را به نحو احسن انجام دهد و از دیکتاتوری و فساد جلوگیری شود، نیاز است تا بر «قدرت» نظارت شود. این نظارت به دو شیوه درونی و بیرونی اعمال می شود. مکانیسم های درونی عبارتند از تزکیه، عدالت و تقوا. مکانیسم های بیرونی عبارتند از امر به معروف و نهی از منکر، شورا، نصیحت و قانون. در این پیوند، برخلاف اکثر نظام های سیاسی رایج دنیا که عمدتا به نظارت های بیرونی اکتفا می کنند؛ حضرت امام (ره) در نظریه خود بر مکانیسم های درونی تاکید فراوان داشتند و درخصوص مکانیسم های بیرونی نیز به نقش مردم در نظارت بر «قدرت»، اعتقاد راسخ و اساسی داشته و دایما بر آن تاکید می کردند.