مدلسازی سوانح برخورد قطار با وسیله نقلیه در محل گذرگاه های ریلی

ارتقاء ایمنی حمل ونقل ریلی، نیازمند جمع آوری، طبقه بندی و تجزیه و تحلیل آمار سوانح به منظور ارزیابی و تعیین عوامل موثر در تصادفات ریلی است. گذرگاه های ریلی، نقاط پرخطری برای تمام خطوط راه آهن در دنیا به شمار می آیند. لذا بررسی عوامل موثر بر ایجاد و شدت سوانح گذرگاهی راه آهن، بسیار ضروری به نظر می رسد. استفاده از مدل های آماری از جمله مدل لوجیت که بر اساس مشخصات ترافیکی، هندسی و تاریخچه وقوع سوانح ساخته می شوند، یکی از روش های شناسایی نقاط حادثه خیز است که با وجود ایجاد چنین مدل هایی برای دیگر نقاط مانند پل و تقاطع جاده ای، تا کنون آنچنان که باید به پیش بینی سوانح برای گذرگاه های ایران پرداخته نشده است. بنابراین در این مقاله تلاش شده است که برای نخستین بار، با تعیین شدت تصادفات به عنوان متغیر پاسخ به کمک مدل لوجیت و با استفاده از داده های مربوط به سوانح گذرگاهی شبکه راه آهن جمهوری اسلامی ایران در حدفاصل سال های 1388 تا 1392، عوامل تاثیرگذار بر شدت سوانح گذرگاهی شناسایی شوند تا با حذف یا تغییر این عوامل، بتوان به سوی کاهش شدت سوانح ریلی و آثار مخرب ناشی از آن، پیش رفت. نهایتا نتایج این تحقیق بدین صورت حاصل شد که در سوانح مورد مطالعه، سوانحی که در محل تقاطعات مجازی که راه بند ندارند رخ می دهد، قطار درگیر در سانحه مسافری و وسیله نقلیه درگیر در سانحه موتورسیکلت است، شرایط ترافیک جاده ای در زمان سانحه خیلی سنگین و سرعت قطار در آنها بالاتر است، به عنوان سوانح با شدت بیشتر و در طرف مقابل، سوانحی که نزدیکی به محل ایستگاه های راه آهن رخ داده اند، قطار درگیر درسانحه باری و وسیله نقلیه درگیر در سانحه ماشین آلات کشاورزی است به عنوان سوانح با شدت کمتر شناسایی شدند.