اثر تیمارهای مدیریتی و گیاهان پوششی برجمعیت علف های هرز و عملکرد دو رقم گوجه فرنگی (Lycopersicon esculentum L.)

علفهای هرز یکی از عمده ترین عوامل کاهنده در تولید گوجه فرنگی محسوب می شوند. گیاهان پوششی از طریق چندین خصوصیت مانع جوانه زنی و کاهش سبز شدن و استقرار علف های هرز می شوند. هدف از این مطالعه ارزیابی کنترل علف های هرز با استفاده از گونه های مختلف پوششی زمستانه در تولید گوجه فرنگی بود. این آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه صبوری واقع در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در سال زراعی 97-1396 انجام شد. عامل اصلی شامل چهار گیاه پوششی زمستانه]خلر (Lathyrus sativus)، ماشک گل خوشه ای (Vicia villosa)، شنبلیله (Trigonella foenum-graecum) و چاودار (Secale cereale)[، آبیاری (خاک ورزی بدون گیاه پوششی) و شاهد (خاک ورزی بدون آبیاری پاییزه) و عامل فرعی دو رقم گوجه فرنگی (8320 و 6515 از شرکت فلات) بود. گیاهان پوششی زمستانه در بهار به خاک برگردانیده شدند. صفات مورد مطالعه شامل تراکم نسبی، تراکم و وزن خشک علفهای هرز در واحد سطح (در سه مرحله شامل 30 روز پس کاشت، 50 روز پس از کاشت و پیش از برداشت) و تعداد و عملکرد میوه و شاخص بریکس گوجه فرنگی در سه چین بود. نتایج نشان داد که دامنه کنترل گونه های علف هرز در بین گونه های پوششی زمستانه مختلف بود. کمترین تراکم و وزن خشک علف های هرز برای ماشک گل خوشه ای و چاودار مشاهده شد و بیشترین میزان به شاهد اختصاص داشت. ماشک گل خوشه ای و چاودار گونه های آللوپاتیکی با کارایی بالاتری در کنترل علف های هرز دو لپه در مقایسه با گونه های تک لپه هستند. اثر ساده و متقابل گیاهان پوششی زمستانه و رقم بر تعداد میوه و عملکرد میوه و شاخص بریکس گوجه فرنگی معنی دار بود. بالاترین عملکرد در چین های اول، دوم و سوم در تیمار ماشک گل خوشه ای (به ترتیب با 98/5760، 2896 و 51/1563 گرم بر مترمربع) به دست آمد و کمترین میزان به شاهد (به ترتیب با 32/4156، 65/1742 و 90/600 گرم بر مترمربع) اختصاص داشت. عملکرد کل رقم 6515 نسبت به رقم 8320 برابر با 15 درصد بالاتر بود. بیشترین و کمترین تعداد میوه در چین های اول، دوم و سوم به ترتیب برای تیمار ماشک گل خوشه ای (به ترتیب با 31/75، 87/37 و 38/22 میوه بر مترمربع) و شاهد (به ترتیب با 33/54، 78/22 و 85/8 میوه بر مترمربع) مشاهده شد. شاخص بریکس رقم 8320 بالاتر از رقم 6515 بود. به طور کلی جمعیت علف هرز یکساله، دو ساله و چند ساله تحت تاثیر گونه های پوششی زمستانه قرار گرفتند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که گونه های پوششی زمستانه می تواند به طور موثری در مدیریت تلفیقی علف های هرز برای کاهش آلودگی علف های هرز در تولید گوجه فرنگی مدنظر قرار گیرند.