رسانه و علوم شناختی: مطالعه ساختار صفحه ‏نمایش شبکه‏ های خبری تلویزیون با نظر به ملاحظات نظری در نظریه بار شناختی

پردازش اطلاعات، حوزه مشترک میان رسانه و علوم شناختی است؛ در رسانه، محصول نظام فناوری پردازش اطلاعات و ارتباطات (ICT) و در شناخت انسانی، محصول نظام طبیعی پردازش اطلاعات. صفحه نمایش تلویزیون با استفاده از فناوری، اطلاعات را در مدهای صوت، تصویر و نوشتار و در قالب پیام‏ های متنی و زیرمتنی ثابت و رونده پیش رو قرار می‏ دهد و مغز، اطلاعات را در مدالیته ‏های شنیداری و دیداری پردازش ‏می کند. افزایش ظرفیت پردازش در محیط رسانه به‏ خودی‏ خود امتیاز نیست، مگر آنکه شیوه ارایه با ظرفیت و سازوکار پردازشی مغز هماهنگ باشد. برخلاف صوت و تصویر که در نواحی مشخص پردازش می ‏شوند، پردازش نوشتار، یعنی تصویر صوتی کلام، مستلزم درگیری نواحی مختلف مغزی است و طراحی نامناسب صفحه‏ نمایش، پردازش اطلاعات را مختل می‏ کند. نظریه بار شناختی بر پایه معماری شناختی انسان، دستورالعمل هایی را برای طراحی صفحه‏ نمایش توصیه می‏ کند تا اندوزش اطلاعات و یادگیری پیام تسهیل گردد. این پژوهش بر پایه اثر گسست توجه، اثر مدالیته و اثر حشو، به مطالعه چگونگی به‏ کارگیری دستورالعمل ها در صفحه ‏نمایش‏ های چهار شبکه خبر سیما، ایران اینترنشنال، بی بی سی فارسی و سی ان ان پرداخته است. یافته ها، نشان داد سی ان ان از فناوری پردازش اطلاعات به گونه بهینه استفاده می ‏کند. همچنین، یافته‏ های مصاحبه نشان داد که کارشناسان شبکه خبر سیما با مفاد نظریه و کاربرد آن کمتر آشنایی دارند.