سنگ‏ شناسی و زمین شیمی کانسار آهن ابراهیم‏ آباد (شمال باختری دیواندره، کردستان)

کانسار آهن ابراهیم‏ آباد در شمال باختری پهنه ساختاری سنندج- سیرجان و شهرستان دیواندره جای دارد و دربردارنده سنگ‏ های دگرگونی پالیوزوییک، توده‏ های آذرین درونی مزوزوییک و سنگ‏ های متاسوماتیک است. سنگ‏ های دگرگونی شامل میکاشیست و مرمر هستند که توده‏ های آذرین درونی با ترکیب گرانودیوریت تا گرانیت کم و بیش کاتاکلاستیک و میلونیتی آنها را قطع کرده‏ اند. برپایه بررسی های سنگ نگاری، میکاشیست و رسوب های آواری همراه در حد رخساره شیست سبز دگرگون شده‏ اند. مرمرها و توده‏ های آذرین درونی نیز در امتداد پهنه‏ های برشی دچار دگرگونی کاتاکلاستیک شده‏ اند. سنگ‏ های متاسوماتیک، ترکیب اسکارن گارنت- آمفیبول‏ دار تا گارنتیت دارند و رگچه‏ های منیتیت‏ دار آنها را قطع کرده‏ اند. کانی‏ سازی آهن در این محدوده بیشتر به صورت منیتیت هایی به شکل‏ های عدسی‏ ، رگه- رگچه‏ ای و دانه پراکنده است. این کانسار بافت پراکنده، توده‏ ای، جانشینی و شبکه‏ ای دارد. منیتیت به صورت بی شکل، ریز (کمتر از 1 میلیمتر) و یا به صورت پراکنده پدید آمده‏ است. کلریت، ترمولیت- اکتینولیت، اپیدوت، گارنت و کوارتز از کانی‏ های باطله هستند که گاهی همراه با کانی‏ های رسی و کلسیت یافت می شوند. مقدار آهن در کانسنگ از 14‏ تا 47 درصدوزنی تغییر می‏ کند. عنصر آهن با عنصر S و اکسیدهای SiO2، Al2O3، MgO، CaO، MnO و K2O همبستگی منفی و با کروم و کبالت همبستگی مثبت نشان می‏ دهد. تفسیر نمودارهای نسبت Ti/Ni+Cr و Ti/V نشان دهنده خاستگاه گرمابی این کانسار است. داده‏ های زمین شیمیایی از کانسنگ منیتیت و تغییرات عنصرهای کبالت، نیکل، وانادیم و تیتانیم در آن نشان دهنده خاستگاه اسکارنی- گرمابی است. سیال های داغ پدیدآمده از توده‏ های آذرین درونی آهن را جابجا می کنند و در فاصله میان واحدهای دگرگونی مانند مرمر، میکاشیست، شیست سبز و اسکارن ته‏ نشست کرده اند.