ارزشیابی محتوای کتاب های درسی مطالعات اجتماعی بر پایه رویکرد تربیت منش در تربیت اخلاقی

به دلیل نقش محوری کتاب های درسی در پرورش شخصیت دانش آموزان، محتوای آنان نیازمند ارزیابی است. لذا هدف پژوهش فعلی، ارزشیابی محتوای کتاب های درسی مطالعات اجتماعی بر پایه رویکرد تربیت منش است. 

روش تحقیق حاضر آمیخته است که با ترکیبی از روش های مطالعات اسنادی، دلفی فازی و تحلیل محتوا صورت گرفت. جامعه تحقیق شامل متون مرتبط با موضوع تحقیق بود. جامعه آماری را علاوه بر کتاب های درسی مطالعات اجتماعی دوره متوسطه، اساتید شاغل در دانشگاه های استان همدان در رشته های الهیات، علوم تربیتی و روانشناسی تشکیل داد که 40 نفر از آن ها به صورت هدفمند به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. کلیه محتوای کتاب های مذکور به روش تمام شماری بررسی گردید. روش نمونه گیری از جامعه تحقیق، در دسترس بود که تا رسیدن به حد اشباع نظری ادامه داشت. از فیش، پرسشنامه محقق ساخته و چک لیست محقق ساخته تحلیل محتوا برای جمع آوری داده ها و از روش آنتروپی شانون برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.

یافته ها حاکی است که خبرگان درباره 9 مولفه از رویکرد تربی ت منش به وحدت نظر رسیده اند و میزان توجه به مولفه های رویکرد تربیت منش در محتوای کتاب های مطالعات اجتماعی از توزیع نرمالی برخوردار نیست، بلکه به صورت نامتعادل است.

بازنگری در کتاب های مطالعات اجتماعی بر اساس مولفه های رویکرد تربیت منش ضروری است؛ زیرا برخی از مولفه های رویکرد مذکور که می توانستند نقش عمده ای در پرورش منش دانش آموزان در راستای اکتساب عادات اخلاقی خوب، تمرین رفتار اخلاقی و درک ارزش های اخلاقی و عمل بر مبنای آن داشته باشند، در محتوای کتاب های نامبرده مغفول مانده اند و برخی دیگر نیز مورد کم توجهی قرار گرفته ا ند.