بررسی چالش های فضایی توسعه شهری و اثرات آن برای امنیت ملی ایران

از مهم‏ترین مسایل کشور، به‏ویژه پس از انقلاب اسلامی، بی ‏توجهی به شاخص‏ها و معیارهای مناسب جهت سازمان‏دهی سیاسی فضا بوده است که عدم شکل‏گیری واقعی واحدهای سیاسی از جمله شهر را موجب شده است. درواقع، بیشتر شهرهای کشور با فلسفه وجودی شهر در معنای واقعی آن مطابقت نداشته و فضاهای معلقی بین شهر و روستا هستند. جایگاه و نقش مهمی که شهر در کشور پیدا کرده موجب شده تا روند و میل به ‏ایجاد شهرها در ایران از چنان سرعتی برخوردار شود که در برهه زمانی 63ساله (1335-1398) بیش از 560 درصد رشد را در تعداد شهرهای کشور شاهد باشیم. چنین افزایش بی‏رویه و نسنجیده شهرها در کشور چالش‏هایی برای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و توسعه آن دربر داشته و خواهد داشت. در همین راستا، این پژوهش بر آن است تا با روش تحلیل مکانی و فضایی با تحلیل استخراخ مناطق ساخته‏ شده از تصاویر AVHHRو مدل‏سازی تغییرات مناطق ساخته‏شده بین سال‏های 1990 تا 2018 به بررسی این مسئله بپردازد. نتایج تحقیق نشان می‏دهد که افزایش بدون ضابطه و مبتنی بر واقعیت‏های فضایی- جغرافیایی و اصول صحیح تقسیمات کشوری باعث شده تا امنیت ملی جمهوری اسلامی با چالش‏هایی در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، زیست ‏محیطی، و حتی نظامی مواجه شود.