تاثیر پیش تیمار دمایی و نور بر القاء جنین و کالوس در کشت بساک خیار

با هدف ب‍ررس‍ی تاثیر ترکیب ها و غلظت های مختلف هورمونی و همچنین تاثیر پیش تیمار دمایی و نور بر تغییر مسیر بیولوژیکی و حرکت به سمت کالوس زایی، جنین زایی و باز زایی در ری‍زنمونه های ب‍س‍اک خ‍ی‍ار، پژوهشی به ص‍ورت دو آزمایش ف‍اک‍ت‍وری‍ل جداگانه در ق‍ال‍ب طرح ک‍ام‍لا ت‍ص‍ادف‍ی ب‍ا س‍ه ت‍ک‍رار بر روی رقم بومی فضای باز خیار اصفهانی و لاین اصلاحی خیار گلخانه ای اج‍را گ‍ردی‍د. فاکتورها شامل پیش تیمار دمایی (سرمای 4 درجه سانتی گراد و بدون پیش تیمار سرمایی (گل تازه))، تیمار نوری پس از کشت (نور و تاریکی) و غلظت های مختلف هورمونی شامل KIN (1 تا 5/2 میلی گرم/لیتر)، 2,4-D (1 تا 5/3 میلی-گرم/لیتر) و BAP (1/0 تا 5/3 میلی گرم/لیتر) بودند. ن‍ت‍ای‍ج ح‍اک‍ی از ب‍رت‍ری پ‍ی‍ش ت‍ی‍م‍ار بدون سرما (گ‍ل ت‍ازه) نسبت به پیش تیمار سرما در ج‍ن‍ی‍ن زای‍ی و ک‍ال‍وس زای‍ی در لاین اصلاحی و ک‍ال‍وس زای‍ی در رق‍م ب‍وم‍ی ب‍ود. تیمار تاریکی باعث افزایش معنی دار درصد کالوس زایی و قطر کالوس لاین اصلاحی شد، اما تاثیر معنی داری بر روی صفات مورد بررسی در رقم بومی نداشت. ت‍رک‍ی‍ب ه‍ورم‍ون‍ی BAP و 2,4-D (5/3+1 میلی گرم/لیتر)در ه‍ر دو ژنوتیپ ب‍اع‍ث ب‍ی‍ش‍ت‍ری‍ن ال‍ق‍ای جنین زایی و کالوس زایی ش‍د. جنین-زایی در لاین اصلاحی تحت تاثیر فاکتورهای مورد مطالعه قرار گرفت اما این فاکتورها تاثیر معنی داری بر جنین زایی رقم بومی نداشتند. اثرمتقابل سه گانه پیش تیمار دمایی، تیمار نوری و هورمونی محیط کشت نشان داد که به منظور بیشترین جنین زایی، کالوس زایی و قطر کالوس در کشت بساک خیار، استفاده از گل تازه و محیط کشت 2,4-D+BAP (5/3+1 میلی گرم/لیتر)باعث حاصل شدن بهترین نتیجه خواهد شد و شرایط نور و تاریکی نقش چندانی در جنین زایی ندارد.