تاثیر استفاده از بازی های رایانه ای آموزشی بر تنظیم شناختی هیجان و ذهن آگاهی دانش آموزان

پیشینه و اهداف :

نفوذ سریع فناوری های هوشمند بسیاری از جنبه های زندگی اجتماعی را دستخوش تغییر کرده است و باعث ایجاد تغییر معناداری در چگونگی، زمان و مکان یادگیری شده است. بازی‎های رایانه ای آموزشی که به نوبه خود یکی از مظاهر پیشرفت فناوری در عصر معاصر است، قسمت مهمی از آموزش در آینده را به خود اختصاص خواهند داد. برای این منظور سیستم های آموزشی بر این شده اند روش های آموزشی خود را تغییر دهند و به این فکر افتادند که با چه روش های آموزش و یادگیری و چگونه یادگیرندگان نسل دیجیتال خود را برای زندگی در این فرهنگ آماده کنند. برای اصلاح و اثربخش کردن آموزش برای یادگیرندگان دیجیتال امروزی، با توجه به ویژگی ها و قابلیت های بازی های رایانه ای آموزشی به نظر می رسد یکی از این روش ها، استفاده از بازی های رایانه ای آموزشی به عنوان راهبرد آموزشی در سیستم های آموزشی است. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر استفاده از بازی های رایانه ای آموزشی بر تنظیم شناختی هیجان و ذهن آگاهی دانش آموزان است.

نوع پژوهش کمی و به روش نیمه آزمایشی طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری را کلیه دانش آموزان ابتدایی شهریار در سال 96-95 تشکیل داده است. نمونه پژوهش حاضر شامل 60 نفر ار دانش آموزان بود (30 نفر در گروه کنترل و 30 نفر در گروه آزمایش) که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و همکاران و ذهن آگاهی بایر و همکاران می باشد.

یافته های پژوهش نشان می دهد استفاده از بازی های رایانه ای آموزشی بر تنظیم شناختی هیجان و ذهن آگاهی دانش آموزان تاثیر دارد (0.01>P). در مولفه های تنظیم شناختی هیجان و ذهن آگاهی بین دو گروه (آزمایش و کنترل) اختلاف معنی داری وجود دارد (0.01>P). در راهبردهای شناختی تنظیم هیجان مثبت و ذهن آگاهی میانگین تعدیل شده گروه آزمایش بیشتر از گروه کنترل است و در راهبردهای شناختی تنظیم هیجان منفی میانگین تعدیل شده گروه آزمایش کمتر از گروه کنترل است که این نشان می دهد استفاده از بازی های رایانه ای آموزشی بر بهبود مولفه های تنظیم شناختی هیجان و ذهن آگاهی در دانش آموزان تاثیر دارد. (0.01>P).

ازآنجاکه در محیط بازی رایانه ای آموزشی یادگیرندگان درگیر تعاملاتی می شوند که منابع شناختی حافظه فعال را برای یادگیری معنی دار مصرف می کند، آموزش ها و رهنمودهای مستقیم می توانند یک نقش اجرایی با فراهم نمودن جایگزین های جزیی جهت جبران فقدان راهنمایی هایی مبتنی بر دانش برای یادگیرنده با بازگویی دقیق نمونه مدیریت یک موقعیت و حل یک وظیفه ایفا کنند. البته بازی های رایانه ای آموزشی در کاربردهای خاصی چون وظایف ناوبری، بررسی و پردازش اشارات ضمنی و یا پردازش روایت های پیچیده و اطلاعات زمینه ای می توانند ملزومات سنگینی را بر سیستم شناختی ما با توجه به منابع موردنیاز شخصی تحمیل کنند که در اینجا درگیری معنی دار بازیکن با بازی و یا خودکار شدن مهارت های رایانه ای بازیکن به خاطر تمرین های فشرده می تواند به بازیکن جهت حل این مشکل کمک کند. دانش آموزان در خلال بازی ها به ویژه بازی های رایانه ای آموزشی به مفاهیم ذهنی جدیدی دسترسی پیدا می کنند و مهارت های بیشتر و بهتری را کسب می نمایند و از راهبردهای تنظیم هیجان مثبت در هنگام بازی استفاده می کنند. نتایج پژوهش نشان داد بازی های رایانه ای آموزشی باعث بهبود تنظیم شناختی هیجان و ذهن آگاهی در دانش آموزان می شود، پیشنهاد می شود از بازی های رایانه ای آموزشی در کلاس های درس استفاده کرد.