تاثیر شبکه های اجتماعی بر اهمال کاری تحصیلی با نقش واسطه ای راهبردهای یادگیری خودتنظیمی در بین دانش آموزان

استفاده از فناوری های نوین ارتباطی به ویژه شبکه های اجتماعی در دهه های اخیر، ما را وارد عصر و جامعه تازه ای کرده است؛ جامعه ای که دانیل بل، آن را جامعه فرا صنعتی، تادا اومسو، آن را جامعه شبکه ای و منوال کاستل، آن را جامعه اطلاعاتی نامیده اند. گسترش روزافزون فناوری های مربوط به ارتباطات الکترونیکی همچون شبکه های ماهواره ای و اینترنتی و تاثیر آن روی بسیاری از شیون اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، جامعه را دستخوش چنان تغییرات اساسی کرده است که برخی صاحبنظران شبکه های اجتماعی مجازی را بعد جدید قدرت در سده 21 دانسته اند. درحالی که شاهد روند رو به رشد کاربران و اعضای شبکه های اجتماعی اینترنتی هستیم، شناخت ابعاد گوناگون شبکه ها و آگاهی از تاثیرات آن امری ضروری است. با ورود تکنولوژی در عرصه کشورها، همواره باید شاهد فراز و نشیب های آن نیز باشیم. استفاده از فناوری های نوین در کنار ایجاد فرصت، به تهدید نیز تبدیل می شود. هدف این پژوهش پیش بینی اهمال کاری تحصیلی براساس استفاده از شبکه های اجتماعی با میانجیگری راهبردهای یادگیری خودتنظیمی در بین دانش آموزان دوره متوسطه بود.

روش پژوهش به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ ماهیت موضوع از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر هشترود می باشد. تعداد نمونه بر اساس جدول مورگان 309 نفر برآورد و به صورت تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها نیز از پرسشنامه شبکه های اجتماعی صادقی امین (1396)، یادگیری خودتنظیمی پینتریچ و دی گروت (2000) و اهمال کاری تحصیلی سواری (1392) استفاده شد. برای تعیین میزان روایی پرسشنامه ها از نظرات متخصصان این حوزه و برای تعیین پایایی آنها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید (شبکه های مجازی، 88/0؛ راهبرد یادگیری خود تنظیمی، 79/0؛ اهمال کاری تحصیلی، 80/0).

نتایج نشان داد پرسشنامه ها از پایایی مناسبی برخوردارند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای Spss و  Lisrelو برای بررسی روابط بین متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون و برای بررسی تاثیر متغیرها از روش تحلیل مسیر استفاده شد.

نتایج تحلیل نشان داد که بین استفاده از شبکه های اجتماعی با اهمال کاری تحصیلی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی دانش آموزان رابطه وجود دارد و استفاده از شبکه های اجتماعی بر اهمال کاری دانش آموزان با میانجی گری راهبردهای یادگیری خودتنظیمی تاثیر غیرمستقیم دارد. با توجه به یافته ها پیشنهاد می گردد: رسانه های ملی به عنوان آموزش و پرورش غیر رسمی جهت اطلاع رسانی در مورد عواقب زیان بار استفاده نامناسب از شبکه های اجتماعی برنامه ای را در نظر بگیرند. سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی کشور و دفتر تالیف کتاب های درسی و موسسات مرتبط با تولید محتوای درسی، محتوایی را جهت ارتقاء آگاهی دانش آموزان در ارتباط با چگونگی استفاده مناسب از شبکه های اجتماعی تدوین کنند. مدیران مدارس باید کارگاه های آموزشی در جهت آگاه سازی جامعه دانش آموزان برگزار نمایند تا دانش آموزان با مضرات و مزایای شبکه های مجازی آگاه شوند و بتوانند از شبکه های اجتماعی در راستای پیشبرد تحصیل استفاده مطلوب داشته باشند. مدیران مدارس لازم است با والدین دانش آموزان ارتباط مستمر داشته باشند و آنها را در جریان رفتارها و عملکرد دانش آموزان قرار دهند تا والدین نیز در زندگی تحصیلی دانش آموزان سهیم  باشند.معلمان، دانش آموزان را از وضعیت تحصیلی خود آگاه سازند تا از این طریق اهمال کاری دانش آموزان رفع گردد. مدیران، معلمان و اولیای دانش آموزان، در جهت کنترل استفاده مطلوب از شبکه های اجتماعی از سوی دانش آموزان همکاری کنند. معلمان دانش آموزان را از مزایا و اهداف استفاده از راهبردهای یادگیری خودتنظیمی آگاه سازند.معلمان در فرصت های مناسب مثل فوق برنامه، چگونگی استفاده از راهبردهای یادگیری خودتنظیمی در فرآیند یادگیری به دانش آموزان را آموزش دهند