ارزیابی و بررسی تطبیقی نقش ریاضیات در آموزش معماری دردانشگاه های داخل و خارج از کشور

پیشینه و اهداف:

 آموزش معماری به منظور توانمند نمودن دانشجویان جهت خلق فضاهایی سه بعدی برای فعالیت های بشری و یا فراهم آوری محیطی بهتر برای جوامع بشری است. امروزه طیف وسیعی از فعالیت های گوناگون در عرصه های مهارت، صناعت، خلاقیت، دانش، معرفت و حکمت، تحت عنوان کلی «آموزش معماری» در مدرسه های معماری جریان دارد. به طور معمول برنامه آموزشی در مدارس معماری معاصر مجموعه ای است از دروس پایه که دانش طراحی را بسط می دهند، دروس تکنولوژی که شکل گیری علمی معماری را توسعه می دهند؛ دوره های هنری برای بیان معماری و در نهایت دروس طراحی، که ترکیبی از سه مورد قبلی بوده و بخش تعیین کننده آموزش طراحی می باشد. ضرورت آموزش ریاضی و کاربرد موثر مفاهیم آن در طراحی معماری از دغدغه های مهم برنامه های آموزشی دانشگاه ها و موسسات معاصر به شمار می رود. در نظام آموزشی معماری در ایران ریاضی به شیوه سنتی و مستقل از دوره های عملی طراحی و آموزش داده می شود و با دانش ریاضی به عنوان یک موضوع فرعی و بعضا یک معضل در عرصه آموزش برخورد می شود. اساتید معماری همواره به مشکلات دانشجویان در درک مفاهیم ریاضیات و کاربرد آن در فرآیند طراحی و سازه اشاره می کنند.

در این راستا تحقیق حاضر درصدد است تا میزان توجه به ریاضیات در برنامه آموزش معماری را در برخی دانشگاه های منتخب خارجی و ایران مقایسه کند، تا با درکی جامع از چگونگی رویکرد این کشورها به جایگاه دانش ریاضی در برنامه های آموزشی خود بتواند به ایجاد زمینه طراحی الگوی آموزشی مناسب برای تلفیق این دانش با برنامه های درسی آموزش معماری در کشورمان کمک نماید.

بررسی و مقایسه تطبیقی جایگاه دروس ریاضی در برنامه آموزشی دانشگاه های مختلف و اهداف آن، با روش تحقیق توصیفی تحلیلی و هدف کاربردی نشان می دهد، میانگین دروس ریاضی ارایه شده در مدارس معماری ایالت متحده در طول دوره آموزشی 3%؛ کشور های آسیایی 2/2%، و در ایران 7/1% می باشد. بررسی های این پژوهش بر لزوم هماهنگی روش های آموزش ریاضی با تحولات جدید در فرآیند طراحی تاکید داشته و آن را مستلزم انتقال دانش ریاضی در قالب دوره های مستقل و ترکیبی با رویکرد مقدماتی، کاربردی، تکنولوژی و طراحی می داند.

دوره های ریاضیات و آموزش آن در معماری باید با تحولات جدید در فرآیند طراحی هماهنگی داشته باشد. این موضوع مستلزم تعریف دوره های جدید در زمینه کاربرد ریاضی در معماری، تاریخ ریاضی درمعماری و همچنین دوره های ترکیبی جهت انتقال دانش ریاضی به کارگاه های طراحی می باشد. سرفصل دروس ریاضیات به عنوان دروس مستقل آمادگی و پایه دانشجویان مهندسی با محتوای حساب دیفرانسیل و انتگرال، ریاضیات و یا ترکیب آن ها بایستی مورد تجدید نظر قرار گیرد. این موضوع تعریف جدیدی برای ذات ارتباط بین معماری و ریاضیات خواهد داشت همانطور که در قرون وسطی نقش ریاضیات در طراحی در اولویت قرار داشت. با در نظر گرفتن کارگاه طراحی به عنوان هسته برنامه آموزشی معماری در سال اول و دوم تحصیلی با میانگین 40-36 واحد درسی در هر سال، لازم است کاربرد و معنای جدید ریاضیات در کارگاه های مقدماتی طراحی در دو مفهوم تحلیلی-منطقی و ساختاری مورد توجه قرار گیرد.