استقرار سامانه فرآسوی بهایابی برمبنای فعالیت (BABCS) در دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی تبریز: یک رویکرد نوین برای تحلیل هزینه تمام شده در آموزش عالی

سیستم های سنتی محاسبه و تحلیل بهای تمام شده از کارایی مناسبی برای محاسبه ی بهای تمام شده به روز و تحلیل هزینه های آموزش برخوردار نمی باشد. مطالعه ی حاضر با هدف استقرار سامانه فراسوی بهایابی بر مبنای فعالیت در دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی تبریز انجام شده است. 

مطالعه ی حاضر یک پژوهش چند روشی است که در سال تحصیلی 97-1396 به دنبال طراحی و استقرار سامانه حسابداری فراسوی بهایابی برمبنای فعالیت (Beyond Activity Based Costing System (BABCS در دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی تبریز اجرا شد. ابتدا با استفاده از مدل و نشانه گذاری فرایند کسب و کار (Business Process Modeling Notation (BPMN تعداد 3,729 فعالیت در قالب 384 فرایند شناسایی شد و سپس در نرم افزار Bizagi-Modeler مصور و اصلاح گردید. هزینه های سربار به نسبت عملکرد و زمان فعالیت ها، به مراکز فرایند نهایی و موضوعات هزینه تخصیص پیدا کرد. کار بر روی داده های اولیه در فضای Excel و بهایابی در قالب سامانه بهایابی (Dptsco) انجام شد.  

یافته ها: 

نرم افزار نظام نوین مالی مورد استفاده در دانشکده به رغم داشتن قابلیت ثبت و نمایش اطلاعات مربوط به اعتبارات و هزینه کرد، برای تحقق اهداف حسابداری تعهدی همچنان نیازمند بازنگری و ارتقا می باشد. کل هزینه کرد دانشکده در سال مطالعه، معادل 61,872,545 هزار ریال می باشد که 57,159,882 هزار ریال مربوط به آموزش و 4.812.663 هزار ریال سهم فعالیت های امور پژوهش است. براساس نتایج به دست آمده از سامانه ی BABCS میانگین بهای تمام شده ی هر واحد درسی در دانشکده 5.102 هزار ریال و میانگین بهای تمام شده ی تربیت دانشجو 356.092 هزار ریال محاسبه شد. بیشترین و کمترین مقدار بهای تمام شده ی تربیت دانشجو مربوط به رشته ی کارشناسی ارشد مدیریت و اصلاحات در نظام سلامت (MPH) 800.130 هزار ریال و کارشناسی فناوری اطلاعات سلامت 100,171 هزار ریال محاسبه شد. 

نتیجه گیری:

 دانشکده ی مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی تبریز بیشترین سهم از منابع خود را صرف هزینه حقوق و مزایای کارکنان نموده است، به طوری که با استقرار سامانه فراسوی بهایابی بر مبنای فعالیت و اتصال آن با سایر سامانه های الکترونیکی دانشگاه می تواند نقشی اساسی در مدیریت فرایندها و افزایش کارایی کارکنان و دانشکده داشته باشد.