عوامل تاثیرگذار بر واگرایی ترکمانان صوفی آناتولی از آل عثمان

ترکمانان صوفی آناتولی در اوایل دوره عثمانی به واسطه حضور و نقش پررنگ در تاسیس و توسعه قلمروی عثمانی و برآمدن آن در قامت یک دولت مقتدر، به رغم ماهیت واگرایانه غالب بر شیوه زندگی آ ن ها، با آل عثمان همگرایی پررنگی پیدا کرده بودند. بر این اساس، ترکمانان کوچ نشین و نیمه کوچ نشین آناتولی پیرو تصوف عامیانه و در راس آ ن ها دراویش صوفی، مناسبات حسن ه ای  با سلاطین نخستین عثمانی داشتند. به تدریج تحولات تاریخی  این روند را دچار دگرگونی کرد. عثمانیان در نیمه دوم قرن نهم هجری، قسطنطنیه را فتح کردند و پایتخت خود را به این کلان شهر جهانی انتقال دادند. به دنبال این فتح، دیوان سالاری عثمانی مرحله جدیدی از تکامل و توسعه را تجربه کرد و سیاست های آل عثمان در قبال ترکمانان، بانیان پیشین تاسیس دولت عثمانی، به شکل بنیادینی تغییر یافت؛ این در حالی بود که جمعیت پرشماری از ترکمانان، بر شیوه ها و سنت زندگی عشایری پافشاری می کردند. بنابر یافته های این مطالعه، توسعه و تکامل دیوان سالاری عثمانی در دوره بعد از فتح استانبول و در راس آن سه نهاد تیمار، دوشیرمه و مدرسه، نقش تعیین کننده ای در روند منزوی سازی ترکمانان ایفا کردند.افزون براین، سیاست تمرکزگرایی عثمانیان در مواجهه با ترکمانان کوچ نشین و نیمه کوچ نشین و نیز تحقیر این گروه ها از سوی نخبگان جامعه عثمانی، واگرایی ترکمانان صوفی از عثمانی ها و همگرایی آ ن ها به صفویان را تشدید می کرد.