تحلیل فضایی استان های مرزی کشور براساس برخی از شاخص های توسعه روستایی

استان های مرزی نقش بسیار مهمی در توسعه و برقراری امنیت کشور دارند؛ به طوریکه هم در بخش صادرات و واردات در گلوگاه های مرزی اهمیت بسزایی داشته و هم در دفاع از تهدیدات بیرونی به مثابه سپری برای کل کشور عمل می کنند. در این بین نواحی روستایی به عنوان کوچکترین سلول های فضای سرزمینی در استحکام بخشی به نقش و ماهیت استان های مرزی بسیار مهم هستند. بررسی وضعیت توسعه یافتگی و شناسایی الگوی توسعه در بین استان های مرزی کمک می کند تا مسیولان و دولتمردان به مسایل اصلی نواحی روستایی استان های مرزی پی برده و در راستای بهبود شاخص های توسعه یافتگی گام بردارند. هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی الگوی فضایی توسعه یافتگی روستایی استان های مرزی است، براین اساس در پژوهش حاضر به رتبه بندی و تحلیل فضایی استان های مرزی کشور براساس 20 شاخص اصلی توسعه روستایی پرداخته شده است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده و داده های مورد نیاز از مرکز آمار جمع آوری شده است. ابزار و روش بکارگرفته برای تحلیل داده ها شامل نرم افزارهای اکسل و جی آی اس و همچنین روش فازی و تحلیل لکه های داغ بوده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که استان های مرزی براساس شاخص های 20 گانه دارای وضعیت متفاوتی هستند و به ترتیب نواحی روستایی استان ایلام (709534/0) و هرمزگان(132092/0) دارای رتبه های اول و آخر بوده اند. همچنین نتایج نشان داد که نواحی روستایی براساس شاخص های بکار گرفته شده، واقع در استان های شمالغرب کشور وضعیت بهتری نسبت به روستاهای واقع در استان های جنوب و جنوب شرق کشور دارند. در نهایت با توجه به یافته های تحقیق، پیشنهاد می شود تا عدالت فضایی بین نواحی روستایی استان های مرزی برقرار شود و توسعه نواحی روستایی استان های جنوبی و جنوب شرق کشور، علی الخصوص سیستان و بلوچستان در اولویت توسعه استان های مرزی کشور قرار گیرد.