تاخیر بیمار در مراجعه به پزشک در تشخیص و درمان سل

بیماری سل هنوز هم مشکل اصلی بهداشتی و یکی از علل مهم مرگ و میر در جهان است. عاملی که در گسترش این بیماری در جامعه نقش اصلی را به عهده دارد، فاصله زمانی ابتلای فرد به بیماری فعال ریوی تا دو هفته بعد از شروع درمان است. چرا که در این مدت، خلط شخص حاوی باسیل کخ می باشد و می تواند باعث انتقال بیماری شود . این زمان از سه بخش تشکیل می شود: تاخیر بیمار در مراجعه به پزشک؛ تاخیر پزشک در تشخیص و تاخیر در شروع درمان. در این مطالعه، هر یک از این زمانهای تاخیر در گروهی از بیماران مبتلا به سل ریوی با خلط مثبت، مورد بررسی قرار می گیرد تا بتوانیم در مراحل بعدی علل هر یک را مورد مطالعه قرار دهیم. این بررسی روی کلیه بیمارانی که برای اولین بار با تشخیص قطعی سل ریوی اسمیر مثبت از مرداد تا بهمن 73 در مرکز تحقیقات سل و بیماریهای ریوی مرکز پزشکی، آموزشی و درمانی مسیح دانشوری بستری شده بودند، انجام شد. بیمارانی که گفته هایشان قابل اعتماد نبود از مطالعه کنار گذاشته شدند. بیماران مورد بررسی 50 نفر بودند که یک نفر با همگی آنان مصاحبه کرد. تاریخ شروع علایم و اولین مراجعه به پزشک با دقت از بیماران پرسیده شد. تاریخ تشخیص بیماری، تاریخ اولین آزمایش اسمیر مثبت بیمار در نظر گرفته شد و تاریخ شروع درمان نیز از روی پرونده بیمار مشخص گردید.متوسط سن بیماران 19±42 سال بود. 6 درصد بیماران مونث و 40 درصد مذکر بودند. 68 درصد ایرانی و 32 درصد ملیت افغانی داشتند. متوسط تعداد افراد خانواده 2/5±5 نفر بود. 78 درصد بیماران سواد ابتدایی و کمتر داشتند. متوسط تاخیر در مراجعه 10±12/5 روز بود که بین ایرانیان و افغانها اختلافی وجود نداشت ولی در زنان میانگین 10/5 روز و در مردان 15/5 روز بود که با آزمون t اختلاف معنیدار داشت (0/05>P)، متوسط تاخیر پزشک در تشخیص بیماری 93 روز با انحراف معیار 80 روز، حداقل سه روز و حداکثر 332 روز بود که بین بیماران ایرانی و افغانی اختلاف معنی داری وجود نداشت. متوسط زمان تاخیر در تشخیص در گروه زنان 108 و در گروه مردان 70 روز بود که اختلاف معنی داری را نشان می داد (0/05>P)، متوسط تاخیر در درمان 4±4 روز بود، بر اساس مطالعه انجام شده این نتیجه بدست آمد که بیشترین تاخیر در مورد تاخیر در تشخیص روی داده بود. این حالت نشاندهنده این واقعیت است که تاخیر پزشک در تشخیص باعث میشود که بیماری سل در جامعه گسترش یابد .