نقش روشنفکران بهبهان در انقلاب مشروطه

دو نفر از روشنفکران بهبهان که در انقلاب مشروطه نقش داشتند ابوطالب بهبهانی و میرزا معین الاسلام بهبهانی بودند. ابوطالب بهبهانی با کتاب «منهاج العلی» یا «رساله ای درباره حکومت قانون»، از قانون خواهی، مجلس و مشروطه سخن به میان آورده و سعی در تشویق و تحریک ناصرالدین شاه پادشاه قاجار به انجام اصلاحات و تغییر و تحول داشته است. معین الاسلام بهبهانی هم با کتاب «مفتاح التمدن فی سیاسه المدن» یا کلیدهای پیشرفت در سیاست اجتماعی، اندیشه های سیاسی دوران مشروطه و پس از آن را مورد توجه قرار داد. وی مسایل سیاسی و اجتماعی دوران مشروطه و مفاهیمی چون «پیدایش ملت»، «ارتش ملی»، «وکلای ملی»، اصلاحات در ایران و چالش های مشروطه بعد از پیروزی آن را مورد مطالعه و بررسی قرار داده است. سوال پژوهش حاضر این است که ابوطالب و معین الاسلام بهبهانی از روشنفکران بهبهان چه نقشی در انقلاب مشروطه داشته اند. و این پژوهش بر این فرض مبتنی است، ابوطالب بهبهانی به عنوان یک نظریه پرداز، در تدوین مبانی و تشکیل مفاهیم مشروطه، و میرزا معین الاسلام بهبهانی به عنوان یک اصلاح گر در تدوین راه های بهبود و اصلاح نظام مشروطه نقش اساسی داشته اند. روش تحقیق حاضر در این مقاله، توصیفی و تحلیلی است و ماهیتی کیفی دارد، تکنیک های این تحقیق نیز با توجه مقتضیات، بیشتر به شیوه کتابخانه ای بوده است.