بررسی بی هنجاری و روند دمای ایران در پهنه های مختلف اقلیمی با استفاده از مدل های جفت شده پروژه مقایسه متقابل مرحله ششم (CMIP6)

دما یکی از عناصر شکل گیری آب وهوا است و تغییرات آن می تواند ساختار آب وهوای هر منطقه را تغییر دهد. برای بررسی چشم انداز دمای آینده ایران از دو دسته داده شامل دمای 43 ایستگاه همدید و برونداد سه مدل BCC-CSM2-MR، CAMS-CSM1-0 و MRI-ESM2-0 از مجموعه مدل های CMIP6 برای دو دوره تاریخی (2009-1990) و آینده (2100-2020) با تفکیک افقی 100 کیلومتر استفاده شد. برونداد هر سه مدل برای دو سناریوی خوش بینانه (SSP2-4.5) و بدبینانه (SSP5-8.5) بررسی شد. برای این منظور از سنجه های آماری RMSE، NSE و KGE جهت درستی سنجی مدل ها استفاده شد. برای تصحیح اریبی برونداد مدل ها از روش تغییر عامل دلتا (DCF) و برای مطالعه روند و شیب روند از آزمون های من- کندال و سنس استفاده شد. نتایج بررسی مدل ها در هفت پهنه اقلیمی ایران نشان داد که مدل BCC-CSM2-MR در دو پهنه BWh و Bsh عملکرد بهتری دارد و در پنج پهنه اقلیمی دیگر، مدل CAMS-CSM1-0 بهترین عملکرد را دارد. بی هنجاری دما در دهه های آتی در هر دو سناریو در ایران مثبت است و توزیع آن از توپوگرافی پیروی می کند. همچنین روند دما در ایران افزایشی است. بیشینه روند افزایشی دما با نمره استاندارد 3.77 بر اساس سناریوی SSP5-8.5 به دست آمده که در سطح 0.01 معنی دار است. متوسط شیب روند دما در ایران طی دوره های آتی به ازای هر سال به میزان 0.05 درجه سلسیوس افزایش خواهد داشت که رشد 0.01 را نسبت به دوره مشاهداتی نشان می دهد.