تحلیل و نقد چیستی ذات حق تعالی از منظر فخر رازی

این پژوهش برای پاسخ گویی به این سوال که: «تعریف ذات از منظر فخر رازی چیست؟» شکل گرفته است، یافته های پژوهش عبارتند از: فخر رازی به دنبال اثبات ماهیت برای خدای متعال است، برای رسیدن به این هدف حتی برای ماهیت نقش علت فاعلی قایل می شود، اما این راه کار او برای اثبات ماهیت دارای اشکالات متعددی است که به نظر می رسد خود او نیز به این اشکالات واقف است و برای برون رفت از پرداختن به اشکالات تعبیر حقیقت مخصوصه را استفاده می نماید، ضمن این که فخر در موضوع بیان رابطه ی ماهیت و ذات موضع ابهام آمیزی دارد، در نهایت فخر تلاش می کند با استفاده از صفات ثبوتی و سلبی، تعریف از ذات الهی را سامان دهد، اما در صفات ثبوتی در واقع مخلوقات ذات را تعریف کرده است و در صفات سلبی نیز راه کاری برای برون رفت از بیان ناپذیری نهفته در الاهیات سلبی نیافته و در نهایت به نظر می-رسد که در تعریف ذات الاهی به جز در دو مورد «تساوی ذات و ماهیت» و «علیت ذات برای وجود حق و صفات ثبوتی» موفق نبوده است.