گونه ‏شناسی و بررسی ساختارهای مدیریت زائرسراهای ارزان‏ قیمت در شهر مشهد، با نگاهی بر تئوری نوآوری مخرب

تامین اقامتگاه، بر اساس توان اقتصادی و سطح اجتماعی گردشگران، یکی از مهم‏ترین موضوعات مدیریت مقاصد گردشگری است که در ایران از وظایف و اختیارات قانونی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری، و صنایع دستی است. مسئله اساسی پژوهش حاضر بررسی و گونه‏شناسی اقامتگاه‏های ارزان‏قیمت در شهر مشهد، فرایندهای عملیاتی و اجرایی احداث، و ارایه راهکارهای مدیریت چالش‏های ناشی از احداث آن‏ها، به‏عنوان یک نوآوری مخرب در محیط بازار رسمی اقامت گردشگران، با رویکردی انتقادی و با نگاهی بر تیوری‏های علمی مرتبط است. نوآوری مخرب بازار و شبکه ارزش جدیدی ایجاد می‏کند و موجب بر‏هم‏خوردن موازنه شرکت‏ها در بازار می‏شود. این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی است و پژوهشی کاربردی در حوزه مطالعات گردشگری به‏شمار می‏آید. اطلاعات از دو طریق اسنادی و میدانی گردآوری شد و در تحلیل اطلاعات از نرم‏افزار GIS استفاده شد. مسایل ناشی از توسعه لجام‏گسیخته زایرسراها در چهار زمینه مدیریتی، اقتصادی، اجتماعی، و محیطی- کالبدی بررسی شد و راهکارهای برون‏رفت از آن پیشنهاد شد. از دیدگاه انتقادی، آنچه موجب تغییر و نوسان ناگهانی بازار اقامت در مشهد شده عمدتا ناشی از تفاوت وزن تاثیرگذاری عناصر قدرت بر سیاست‏گذاری‏های حوزه اسکان است و راهکار نهایی برون‏رفت از این مسئله مشارکت کلیه ذی‏نفعان در برنامه مدیریت یکپارچه اقامت زایران و گردشگران در شهر مشهد است. نتیجه اجرای این راهکار ایجاد فضای سالم رقابتی و کنترل و مدیریت خسارت‏های اقتصادی ناشی از یک فعالیت جدید بر بازار سنتی و رسمی اقامت و اسکان گردشگران در شهر مشهد است.