تاثیر تنش شوری بر رشد، پارامترهای فیزیولوژیک و بیان ژنهای تیمول و کارواکرول آویشن دنایی

آویشن دنایی یک گیاه چند ساله متعلق به تیره نعناعیان است که حاوی مونوترپن های مختلفی مثل تیمول و کارواکرول است. به منظور بررسی اثر تنش شوری بر رشد، محتوای ترکیبات تیمول و کارواکرول و بیان ژن های دخیل در مسیر بیوسنتزی این ترکیبات، آزمایشی در گلخانه پژوهشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد تنش شوری تاثیر معنی داری بر صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد دارد. تنش شوری در سطح 150 میلی مولار باعث کاهش معنی دار در ارتفاع، وزن تر و خشک بوته و افزایش معنی دار در محتوای فنل کل، فلاونویید و فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز (PAL) گردید. همچنین محتوای تیمول و کارواکرول در شرایط تنش شوری به طور معنی داری افزایش یافت که با بررسی بیان ژن های دخیل در مسیر بیوسنتزی این ترکیبات مشخص گردید بیان ژن 1-دی اکسی-D-زایلوز-5-فسفات رداکتوایزومراز (DXR)، ترپین سینتاز، آلفا-ترپینن سینتاز و گاما-ترپینن سینتاز در شرایط تنش شوری نسبت به شاهد افزایش یافت که این میزان افزایش در بیان ژن DXR در مقایسه با بقیه ژن های مورد مطالعه خیلی بیشتر بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که افزایش متابولیت های ثانویه تیمول و کارواکرول در گیاه دارویی آویشن دنایی در شرایط تنش شوری عمدتا ناشی از افزایش بیان ژن کلیدی DXR است که با مهندسی آن در آینده انتظار می رود به افزایش متابولیت های مذکور دست یافت.