ارزیابی جریان زیست محیطی رودخانه هررود لرستان با استفاده از روش های هیدرولوژیکی

با توجه بحران جهانی آب، لزوم برنامه‏ریزی در حفظ و بقای آب از مهم‏ترین برنامه‏ های توسعه هر کشور است. به‏ منظور حفظ اکوسیستم‏های موجود در حوضه‏ های آبریز و همچنین، به دلیل کمبود منابع آب و توزیع نامناسب زمانی و مکانی بارش در کشور، باید نیازهای زیست‏ محیطی رودخانه ‏ها مورد توجه قرار گیرد. در پژوهش حاضر، نیاز زیست‏ محیطی حوضه آبریز رودخانه هررود واقع در استان لرستان در دو ایستگاه هیدرومتری کاکارضا و دهنو طی دوره آماری بلندمدت 40 ساله با استفاده از روش‏های هیدرولوژیکی تنانت، تسمن، جریان پایه آبزیان، تحلیل منحنی تداوم جریان، تغییر منحنی تداوم جریان که از نرم‏ افزار GEFC استفاده شد و اسمختین بررسی شد. آنالیز روند تغییرات آبدهی حوضه کاکارضا و دهنو با استفاده از آزمون گرافیکی من‏کندال بررسی شد و نتایج نشان داد نمی‏توان روندی را برای رودخانه هررود در محل ایستگاه ‏های هیدرومتری کاکارضا و دهنو متصور شد. بین روش‏ های هیدرولوژیکی یادشده، روش تغییر منحنی تداوم جریان به علت در نظر گرفتن کلاس‏های مدیریتی اکولوژیکی، توجه به نوسان های طبیعی جریان رودخانه و تلاش برای حفظ این نوسان ها در جریان زیست‏ محیطی پیشنهادی خود در مقایسه با سایر روش‏های مطرح‏ شده کارایی بیشتری دارد. نتایج نشان داد برای حفظ نیاز زیست‏ محیطی رودخانه هررود در کلاس C (کمترین وضعیت اکولوژیکی قابل‏ قبول) در ایستگاه‏ های کاکارضا و دهنو به ترتیب 47/49 و 34/56 درصد متوسط جریان سالانه (به ترتیب 63/5 و 42/1 مترمکعب بر ثانیه) مورد نیاز است. توجه به این نکته ضروری است که روش‏ های ارایه‏ شده در پژوهش حاضر، راه‏ حل قطعی برای ارزیابی جریان زیست‏ محیطی نیستند، اما به‏ کارگیری این روش‏ها در نبود اطلاعات اکولوژیکی لازم و به‏ منظور برنامه ‏ریزی اولیه برای مدیران، مفید خواهد بود.