اولین گزارش از جداسازی و شناسایی عامل پوسیدگی ریشه و پژمردگی فوزاریومی گیاه سیر از مزارع شهرستان ساری

گیاه سیر یکی از سبزی های پرمصرف بوده که هر ساله خسارت بالای بیمارگر های خاکزاد در این گیاه دیده می شود. در بهار سال 1397، طی بازدید از مزارع حومه شهرستان ساری، علایم پژمردگی و خشکیدگی گیاهان سیر مشاهده و از بوته های بیمار نمونه برداری شد. پس از جداسازی روی محیط کشت آب-آگار و خالص سازی روی محیط سیب زمینی-دکستروز-آگار، قارچ ها به محیط میخک-آگار جهت تولید ماکروکنیدیوم انتقال و شاخص های ریخت شناسی با کلیدهای شناسایی معتبر بررسی گردید. DNA قارچ به روش CTAB استخراج و با آغازگر های ITS4، ITS5، EFGR و EF1-983F تکثیر و توالی یابی شد. اثبات بیماری زایی در گیاه سیر رقم طارم با اثر دو میزان 30 و 60 گرم مایه تلقیح قارچ بیمارگر (اسپان گندم) در یک کیلوگرم خاک ارزیابی گردید. ویژگی های ریخت شناسی شامل پرگنه ارغوانی، رشد پنبه ای، ماکروکنیدیوم های چهار تا شش سلولی و کلامیدسپورهای زنجیری مشابه قارچ Fusarium oxysporum بود. توالی ژنوم در ناحیه ITS با تشابه 100 درصد و در ناحیه TEF با تشابه 99-98 درصد به قارچ F. oxysporum با رس شمار MK790682.1 و کد جدایه 7391 در بانک ژن (NCBI) ثبت گردید. با میزان g/kg30 مایه تلقیح در مقایسه با شاهد سالم پس از 45 روز علایم پژمردگی، زردی و در نهایت خشکیدگی گیاه مشابه شرایط مزرعه ظاهر گردید. در میزان g/kg60 مایه تلقیح نیز پس از 30 روز حبه ها رشدی نداشتند و قبل از جوانه زنی حبه کاملا پوسیده گردید. بنابر داده های حاصل، عامل بیمارگر F. oxysporum 7391، احتمالا یکی از عوامل مهم پژمردگی و پوسیدگی فوزاریومی گیاه سیر در مزارع حومه شهرستان ساری می باشد.