از ادبیات شفاهی و موسیقی آرابسک تا سینمای مقاومت: زایش هویت در سینمای یلماز گونی

موسیقی آرابسک از همان اوایل شکل گیری در دهه سی سده بیستم به عنوان یک اعتراض مدنی و جنبش بدون خشونت علیه سیاست های دولت در ترکیه خود را نشان داد. ادبیات شفاهی کرمانجی هم به صورت بازنمایی شده در دیگر هنرها نظیر موسیقی و فیلم و چه به مثابه ژانری مستقل همواره دربرگیرنده مضامین میهن پرستی و آرمان های جنبش مقاومت کردها در ترکیه بوده است. ادبیات شفاهی در کنار موسیقی آرابسک عملا بخشی از بازنمایی هویت فرهنگی اقلیت در برابر نفوذ فرهنگی همه جانبه قدرت حاکم در ترکیه تلقی می شد. شکل دورگه آرابسک عاملی شد تا فرهنگ های مختلف اقلیت و اکثریت آماده پذیرش آن باشند تا جایی که به دلیل محبوبیت و گسترش اجتماعی اش دولت دیگر توان مهار آن را نداشت. این مقاله با تکیه بر نظریه زمینه ای در مطالعات کیفی از یک سو و با استناد به مفهوم فرهنگ دورگه در مطالعات پسااستعماری در آرای هومی بابا، در پی آن است که نشان دهد این شکل هنری در قالب موسیقیایی و ادبی چگونه توانست زمینه ساز شکل گیری سینمای آرابسک در ترکیه و به تبع آن پیدایی موج جدیدی از سینمای مقاومت باشد. به این منظور با استناد به فیلم های مطرح فیلم ساز پیشرو کرد یلماز گونی به عنوان یکی از مهم ترین فیلم سازان آن دوره، کوشیده است تا به شیوه کدگذاری سه مرحله ای، مهم ترین مولفه های هویتی مشترک این دو جریان را انتخاب و موردمطالعه قرار دهد. یافته های این تحقیق نشان می دهد که سینمای نوین ترکیه با اتکا به مفاهیمی حاصل از فرهنگ آرابسک، چون قهرمان متعصب، حاشیه نشینی، فروپاشی ارزش های خانواده، سلطه خشونت سیاسی و ترومای اجتماعی و با تمرکز بر موضوع زنان و نیز به کارگیری ین مایه های ادبیات شفاهی توانسته است شکلی از سینمای مقاومت خلق کند که در ذات خود سینمایی معترض و هویت محور است.