بررسی اثر عصاره الکلی بذر گیاه تاتوره بر درد حاصل از آزمونهای فرمالین و صفحه داغ در موشهای صحرایی نر

گیاه تاتوره در کتابهای پزشکی کهن ایران و در سالهای اخیر توسط محققان امروزی گونه های خاصی از این گیاه به عنوان گیاه ضد درد معرفی شده است. مشخص شده است که قسمتهای مختلف این گیاه به خصوص بذر آن حاوی آلکالوئیدهای مختلف می باشد. با توجه به تداخل سیستم اوپیوئیدی با مواد مختلف و از جمله مهمترین آنها آلکالوئیدها یا مواد قلیایی و نقش واضح سیستم اوپیایی در کنترل درد، تحقیق حاضر به مطالعه اثر عصاره الکلی بذر گیاه تاتوره به عنوان غنی ترین جز این گیاه در تسکین دردهای حاد و مزمن پرداخته است. برای ایجاد دردهای حاد و مزمن یا التهابی از آزمونهای صفحه داغ و تزریق فرمالین استفاده شد. برای بررسی اثر بذر گیاه، پس از عصاره گیری از بذر گیاه، عصاره از طریق داخل صفاقی تزریق و به دنبال آن آزمونهای درد صورت می گرفت. با اعمال میزان های متفاوت عصاره در دو نوع آزمون فوق میزان های موثر (ED50) 50 و 250 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم به ترتیب در آزمون فرمالین و صفحه داغ بدست آمد. میزان های موثر این گیاه در دو نوع آزمون در گروه تحت درمان با عصاره حدود 20 دقیقه قبل از آزمون درد تزریق و آزمون درد انجام می پذیرفت. میزان درد موشهای عصاره گرفته با میزان درد موشهای کنترل (بدون دریافت عصاره) با کمک آزمون Student t-test تحلیل و با P<0.05 معنی دار بودن تفاوت درد در دو گروه در نظر گرفته شد. نتیجه آزمون آماری داده های مطالعه نشان داد که میزان درد حاد و مزمن حاصل از آزمون فرمالین و همچنین درد مرحله یک حاصل از آزمون صفحه داغ به میزان قابل توجهی توسط عصاره الکلی گیاه تاتوره کاهش می یابد. علاوه بر این، با اعمال میزان های افزایشی تاتوره از 500-4000mg/kg به شکل داخل صفاقی میزان مرگ و میر موشها بررسی شد که نتیجه آن میزان کشنده متوسط (LD50) حدود 2500mg/kg بدست آمد.
به طور کلی نتایج آزمایشهای ما با عصاره الکلی گیاه تاتور نشان داد که درد حاد و مزمن حاصل از آزمونهای فرمالین و صفحه داغ توسط عصاره الکلی این گیاه به شکل معنی داری کاهش پیدا می کند. همچنین با توجه به فاصله زیاد بین میزان موثر و میزان کشنده، شاید بتوان بذر گیاه تاتوره را به عنوان ماده ضد درد معرفی کرد.