بررسی و تبیین جریان های فکری- معرفتی مسلمانان در آسیای مرکزی

در مقاله حاضر بررسی و تبیین جریان های فکری معرفتی مسلمانان در آسیای مرکزی می پردازیم ؛ بعد از فروپاشی شوروی وضعیت زندگی مسلمانان در آسیای مرکزی بشدت دگرگون شد و ارتباط این منطقه با جهان اسلام توسعه یافت، ولی طبیعی بود آثار به جای مانده از دوران حاکمیت کمونیست ها ر اندیشه، کردار و جریان های فکری مسلمانان این منطقه کاملا مشهود باشد. امروزه قوانین اساسی همه کشور های آسای مرکزی به اصل تفکیک دین از سیاست اشاره دارند. با این حال اسلام در سراسر منطقه تا حد یک ایدیولوژی دولتی صعود نموده است. اسلام مورد حمایت دولت های کنونی آسیای مرکزی، بر پایه اسلام اهل تسنن و حنفی است و اصولا در مذهب حنفی همکاری با حاکمان تشویق شده است.اکنون در همان حال که سرکوب گروه های سیاسی اسلامی و فرقه های گوناگون ادامه می یابد جامعه روز به روز اسلامیتر می شود و این امر حتی در مورد کشورهایی مانند قزاقستان و قرقیزستان نیز صدق می کند: در اینجا اسلام سیاسی روز به روز افراطی تر می شود. بررسی های ما در این تحقیق نشان می دهد بیشتر جریان های اسلامی آسیای مرکزی فاقد هر گونه مرام نامه سیاسی و اقتصادی، طرح برای حاکمیت بهتر و ایجاد دولت اسلامی آینده شان هستند؛ با این حال همواره به دنبال هویت دینی و اجتماعی بر اساس قومیت های مختلف در میان کشورهای مختلف آسیای مرکزی هستند تا از این طریق بتوانند به نواقص هفتاد ساله ناشی از تسلط کمونیست ها بر این منطقه فایق آیند.