مطالعه نقش سن، جنس و فصل بر میزان شیوع فاسیولیازیس و دیکروسلیازیس در دام های کشتاری در کشتارگاه تبریز

ترماتود های کبدی ازجمله گونه های فاسیولا و دیکروسلیوم از انگل های زیونوتیک بوده که موجب مرگ ومیر و خسارت های اقتصادی زیادی در نشخوارکنندگان می شوند. هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر سن، جنس و فصل در میزان شیوع فاسیولیازیس و دیکروسلیازیس در دام های کشتاری در کشتارگاه تبریز بود. از دی ماه 1395تا دی ماه 1397 با مراجعه به کشتارگاه تبریز، کبدهای 4150 راس گاو،500 راس گاومیش، 2000 راس بز و 5000 راس گوسفند ازنظر وجود فاسیولا هپاتیکا، فاسیولا ژیگانتیکا و دیکروسلیوم دندریتیکوم از طریق برش بر روی کبدها و مشاهده چشمی موردبررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که گاو، گوسفندان و بزهای کشتار شده به ترتیب 4/5 درصد، 16 درصد و 6 درصد آلوده به ترماتودهای کبدی بودند (05/0<p). از 500 راس گاومیش مطالعه شده، ترماتود کبدی جدا نشد. میزان شیوع آلودگی انگلی در هر سه حیوان به طور معنی داری با افزایش سن بیشتر می شد (P<0.05). همچنین در گاوها و گوسفندان ماده، میزان آلودگی ترماتودهای کبدی در مقایسه با نرها به طور معنی داری بیشتر بود (P<0.05). به طور معنی داری بیشترین میزان آلودگی در فصل تابستان و کمترین آن در فصل بهار مشاهده شد. بیشترین فراوانی انگلی و شدت آلودگی در همه حیوانات موردمطالعه مربوط به دیکروسلیوم دندریتیکوم و کمترین آن مربوط به فاسیولا ژیگانتیکا بود (P<0.05). بر اساس قیمت روز بازار، میزان خسارت های اقتصادی ناشی از ضبط کبد گاوها، گوسفندان و بزها به علت آلودگی های ترماتودهای کبدی به ترتیب402240000 (72/3656 دلار)،576576000 (6/5241 دلار) و 28545000 (5/259 دلار) ریال بود. به علت سابقه اپیدمی انسانی فاسیولیازیس و خسارت های اقتصادی ناشی از ضبط کبد در این منطقه، روش های کنترلی موثر پیشنهاد می گردد.