ارزیابی خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آویشن کوهی (Thymus kotschyanus Bioss. & Hohen) تحت تاثیر کودهای مختلف زیستی و شیمیایی

کود زیستی به عنوان جایگزینی برای کود شیمیایی جهت بهبود حاصلخیزی خاک و تولید محصولات سالم در کشاورزی پایدار شناخته شده است. هدف از این مطالعه مزرعه ای که طی سال زراعی 1397-98 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) ، قزوین، انجام شد، ارزیابی اثرات کودهای زیستی و شیمیایی بر ویژگی های کمی و کیفی آویشن کوهی بود. تیمارهای اعمال شده شامل شاهد (بدون کود) ، کود شیمیایی (NPK) و چهار نوع میکروارگانیسم شامل Funneliformis mosseae (AMF) Azotobacter chroococcum, Pseudomonas stutzeri, و Pseudomonas putida بود. نتایج نشان داد که AMF و NPK در مقایسه با سایر تیمارها بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه در بوته و محتوای رنگدانه های فتوسنتز تاثیر مثبت داشتند. با این حال، حداکثر مقادیر وزن تر و خشک گیاه، پرولین، محتوای فنلی کل و فلاونویید، DPPH ، درصد اسانس و مقدار کارواکرول از گیاهان تلقیح شده با AMF بدست آمد. همچنین، فعالیت های کاتالاز (CAT) و سوپراکسید دیسموتاز (SOD) به دلیل استفاده از AMF افزایش یافت. با توجه به نتایج بدست آمده اختلاف معنی داری بین گیاهان تیمار شده با P. stutzeri ، P. putida ، AMF و NPK در غلظت P وجود نداشت. بیشترین مقدار N در برگ T. kotschyanus در گیاهان تیمار شده با AMF ، NPK و A. chroccucum بدست آمد. گیاهان تلقیح شده با AMF جذب بالاتر کلسیم را در مقایسه با سایر تیمارها نشان دادند و حداکثر تجمع کل K در T. kotschyanus در گیاهان تلقیح شده با AMF و NPK به دست آمد. از این رو استفاده از نهاده های آلی و زیستی به جای کود شیمیایی برای بهبود بهره وری و کیفیت محصول با هدف کاهش آلودگی و انجام کشاورزی پایدار، ممکن و بسیار امیدبخش است.