بررسی نحوه ارتقای کیفیت محیط مراکز نگهداری سالمندان برای بهبود ناتوانی آن ها

 برای مواجه با رشد جمعیت در سالمندان لازم است آمادگی و برنامه ریزی دقیقی در جوانب مختلف همچون معماری مراکز نگهداری از آن ها صورت گیرد؛ بنابراین، هدف از پژوهش حاضر بررسی نحوه ارتقای کیفیت محیط مراکز نگهداری از سالمندان برای بهبود ناتوانی آن ها بود.

روش پژوهش حاضر از نوع کیفی است که با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و بررسی مقالات نقد و نظر در فارسی و انگلیسی زبان منتشرشده از سال 1987 تا پایان سال 2018 انجام شد. به این منظور با جست وجو در بانک های اطلاعاتی Science Direct، Magiran،Irandoc ،Iranmedex ،Scopus ، Design and Health، SID و ISI و با استفاده از واژگان کلیدی شامل سالمندان، مراکز نگهداری سالمندان، ارتقای کیفیت محیط سالمندان و بهبود ناتوانی سالمندان در تمامی مقالات، مطالب مرتبط استخراج شدند. ابتدا عواملی که می توانستند کیفیت زندگی سالمندان را افزایش دهند، بررسی شدند. سپس این عوامل در قالب فعالیت ها و برنامه های خدماتی برای افزایش کیفیت زندگی سالمندان در مراکز نگهداری آنها برای بهبود ناتوانی سالمندان معرفی شدند.

به منظور افزایش کیفیت محیط مراکز نگهداری سالمندان، سه مولفه اصلی موثر را می توان بیان کرد: الف. مولفه عملکردی که شامل مولفه های فرعی ازجمله امکانات برای همه سالمندان، اکرام سالمند، پویایی، شخصی سازی، مراقبت و کنترل سالمندان است؛ ب. مولفه زیباشناختی که شامل مولفه های فرعی دوری از انزوا، تحرک و فعالیت، امکان حرکت، مفیدبودن، طراحی با توجه به محدودیت جسمی و حساسیت حرارتی است؛ ج. مولفه زیست محیطی که شامل مولفه های فرعی وضوح، شادابی و نشاط، آسایش و تقویت روحیه است. این سه مولفه در قالب سیاست ها و راهبردهای طراحی معماری محیط کالبدی برای بهبود ناتوانی سالمندان دسته بندی و به کار گرفته شده است.

با افزایش جمعیت سالمندان، کیفیت زندگی آن ها نیز باید مدنظر قرار گیرد؛ بنابراین نه تنها توجه به اصول و استانداردهایی برای این قشر لازم است، بلکه باید به راهبردهای طراحی معماری محیط کالبدی سالمندان نیز توجه شود.