مقایسه اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر ناگویی خلقی در مردان دارای اختلال اعتیاد به مواد مخدر

 بین مولفه های ناگویی خلقی در معتادان و افراد عادی تفاوت معنادار وجود دارد؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر ناگویی خلقی در مردان دارای اختلال اعتیاد به مواد مخدر انجام گرفت.

پژوهش حاضر از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون چندگروهی و مرحله پیگیری بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی مردان وابسته به اختلال اعتیاد شهر اردبیل تشکیل دادند که در سال 97-1396 به اداره بهزیستی برای درمان مراجعه کردند. تعداد 45 نفر از افراد واجد شرایط به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. سپس به صورت تصادفی در گروه آزمایش دیالکتیکی، گروه آزمایش ذهن آگاهی و گروه گواه قرار گرفتند (هر گروه پانزده نفر). ابزار پژوهش مقیاس بیست سوالی ناگویی خلقی تورنتو (بگبی و همکاران، 1994) بود. جلسات رفتاردرمانی دیالکتیکی در هشت جلسه براساس تکنیک های رفتاردرمانی دیالکتیکی مک کی و همکاران (2018) و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در هشت جلسه براساس جلسات آموزشی سگال و همکاران (2013) صرفا برای گروه های آزمایش اجرا شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی LSD در نرم افزار SPSS استفاده شد. سطح معناداری آزمون ها 0٫05 در نظر گرفته شد.

نتایج نشان داد، تغییرات میانگین متغیر ناگویی خلقی در طول زمان معنادار بود (0٫001>p)؛ همچنین اثر گروه و اثر متقابل زمان و گروه معنادار بود (0٫001>p). در گروه های آزمایش اختلاف بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون معنادار بود (0٫001>p). در مقایسه میانگین نمرات بین پس آزمون و پیگیری در گروه درمان دیالکتیکی (0٫016=p) و گروه درمان ذهن آگاهی (0٫013=p) تفاوت معنادار وجود داشت که نشان می دهد در مرحله پیگیری اثرات درمان ها ماندگاری نداشت.

باتوجه به نتایج پژوهش نتیجه گرفته می شود که رفتاردرمانی دیالکتیکی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش ناگویی خلقی در مردان دارای اختلال اعتیاد به مواد مخدر موثر هستند.