مدل سازی مشکلات رفتاری نوجوانان براساس تعارض والد-فرزندی و مشکلات فرایندهای خانواده با نقش میانجی گر دشواری تنظیم هیجان در نوجوانان دختر

 مشکلات رفتاری نوجوانان، محصول کیفیت نامناسب تعاملات خانواده، فقدان حمایت عاطفی پدر و مادر و تعارض بین والدین و فرزندان است. هدف از پژوهش حاضر مدل سازی مشکلات رفتاری نوجوانان براساس تعارض والد-فرزندی و مشکلات فرآیندهای خانواده با نقش میانجی گر دشواری تنظیم هیجانی در نوجوانان دختر بود.

این پژوهش از لحاظ اجرا برطبق مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان دختر پایه های دهم و یازدهم دوره متوسطه دوم بخش مرکزی شهرستان خوی در سال تحصیلی 99-1398 تشکیل دادند. حجم نمونه نهایی تحقیق به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای، به تعداد 367 بود. ابزار گردآوری داده ها شامل مقیاس سیاهه رفتاری خودسنجی نوجوان (آخنباخ، 1991)، مقیاس تاکتیک های تعارض والد-فرزند (استراس، 1990)، مقیاس خودگزارشی فرایند خانواده (سامانی، 1387) و مقیاس دشواری های تنظیم هیجانی (گراتز و رومر، 2004) بود. داده ها با نرم افزارهای SPSS نسخه 23 و AMOS نسخه 22 و نیز روش همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری در سطح خطای 0٫05 تجزیه و تحلیل شد.

نتایج نشان داد، تعارض والد-فرزند (0٫002=p، 0٫261=β) و مشکلات فرایندهای خانواده (0٫005=p، 0٫429=β) با نقش میانجی گر دشواری های تنظیم هیجانی، مشکلات رفتاری را در نوجوانان تبیین می کنند؛ همچنین شاخص های نکویی برازش حاکی از برازش مناسب مدل بود (2٫97=χ2/df، 0٫900=NFI، 0٫900=GFI، 0٫926=CFI، 0٫073=RMSEA).

براساس یافته های پژوهش، تعارضات والد-فرزندی و مشکلات فرایندهای خانواده با تاکید بر نقش میانجی دشواری های تنظیم هیجان قدرت تبیین مشکلات رفتاری نوجوانان را دارند و می توان با کاهش آن ها بستری برای بهبود مشکلات رفتاری نوجوانان فراهم کرد؛ همچنین هر سه متغیر مذکور زمینه را برای بروز مشکلات رفتاری نوجوانان فراهم می کنند.