لزوم تصحیح مجدد دیوان بابا فغانی شیرازی
بابا فغانی شیرازی از شاعران نیمه دوم سده نهم و اوایل سده دهم هجری است که به سبب آوازه در غزل سرایی، او را «حافظ کوچک» نامیده اند. دیوان این شاعر، نخستین بار در 1935م در لاهور و سپس در سال 1316ش به کوشش احمد سهیلی خوانساری در تهران به چاپ رسید. سهیلی، بار دیگر این دیوان را در 1340 با 5 دستنویس نویافته، مقابله و دوباره تصحیح و منتشر کرد. وی در مقدمه این چاپ یادآور شده که در تصحیح این دیوان «نهایت اهتمام» را به عمل آورده است. ولی مقابله این تصحیح با دستنویس های معتبر، بیانگر آن است که مصحح در تصحیح این متن، دچار خطاهای بسیاری شده است و در مقابله بسیاری از غزل ها با دستنویس های نویافته خویش کوتاهی کرده است. در این تصحیح، غزل هایی نیز به چشم می خورد که در دیوان هلالی جغتایی، چاپ سعید نفیسی هم با اندک اختلافی درج شده است. شعر بابافغانی تا دو سده پس از درگذشت او، سرمشق و الگوی شاعران ایرانی و پارسی گویان شبه قاره بوده است و تقریبا همگی این شاعران، شماری از غزل های خویش را در «زمین» غزل های بابافغانی سروده اند. ولی تا به امروز، تصحیحی معتبری از دیوان بابافغانی در دست نیست. نگارنده در مقاله حاضر نشان داده است که ناکارآمدی شیوه ضبط نسخه بدل ها، به متن بردن نویسش های نادرست و مقابله نکردن بسیاری از غزل ها با دستنویس های نویافته، چاپ حاضر دیوان بابافغانی را بی اعتبار ساخته است.
بابافغانی ، دیوان ، تصحیح ، هلالی جغتایی
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.