ارتباط عشق و شهادت از منظر صدرالمتالهین

هنگامی عشق حقیقی که همان عشق به خدا، صفات و افعال اوست، حقیقت نابش را جلوه گر می کند که به طمع بهشت و یا ترس از دوزخ نباشد، بلکه عشق به صرف تصور جمال و کمال در حضرت خداوندی باشد. از نظر صدرا کمال عشق به خدا این است که تمام دل به او تعلق گیرد و جان از تمایل به تمام آنچه جز خدا است، پاک شود. در این صورت معشوق در جان عاشق نشیند و او را به مقام فنا رسانده و عاشق، شهید عشق گشته است. نتیجه عشق دوسویه قتل است و کشته عشق شهید است. کشته شدن در دولت عشق همان زندگی و پایندگی سعادتمندانه است و این فنا عین بقاست یعنی از هستی پنداری به نیستی رفتن و از نیستی به هستی حقیقی نایل گشتن است. بنابراین شهید، آینه تمام نمای عشق حقیقی است و در این شهادت یافتن، سوختن و فانی شدن، اساس بقاء و حضور و هستی نهفته است.