بررسی باکتری های کلی فرم مقاوم به آنتی بیوتیک در رودخانه زرجوب

آلودگی رودخانه ها به باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک، سبب پخش این باکتری ها در محیط و ورود آن ها به زنجیره غذایی می شود که تهدیدی جدی برای سلامت عمومی است. هدف این پژوهش، بررسی حضور کلی فرم های مقاوم به آنتی بیوتیک در رودخانه زرجوب بود. برای بررسی نقش منابع آلودگی از آب رودخانه، در سه نقطه ورودی، وسط و خروجی شهر رشت در ماه های مرداد و بهمن 1398 نمونه برداری شد. شمارش کلی فرم ها در محیط کشت ایوزین-متیلن بلو آگار دارای µg mL-1 100 آنتی بیوتیک و به روش پلیت کانت انجام شد. در این پژوهش، از آنتی بیوتیک های سفالکسین، جنتامایسین، داکسی سایکلین و سیپروفلوکساسین استفاده شد. مقاومت ایشریشیا کولای (E. coli) به عنوان باکتری شاخص به آنتی بیوتیک ها بر اساس روش کربی-بایر مورد آزمایش قرار گرفت و قطر ناحیه بازدارندگی (ZOI) اندازه گیری شد. بیشترین تعداد کلی فرم های مقاوم در برابر آنتی بیوتیک سیپروفلوکساسین در نمونه مرداد ماه (CFU mL-1 Log 66/6) و کمترین تعداد آن ها در برابر جنتامایسین و در نمونه بهمن ماه (CFU mL-1 Log 44/3) به دست آمد. همچنین بالاترین تعداد کلی فرم های مقاوم در برابر آنتی بیوتیک ها در نقطه نمونه برداری وسط شهر و در مرداد ماه به دست آمد. روند تغییر کلی فرم های مقاوم به آنتی بیوتیک ها نشان داد که در بهمن ماه با عبور رودخانه از شهر، تعداد آن ها افزایش یافت اما در مرداد ماه در وسط شهر بیشتر از دو جایگاه دیگر بود. بررسی ZOI باکتری E. coli نشان داد که این باکتری در هر سه جایگاه نمونه برداری در برابر همه آنتی بیوتیک ها بجز داکسی سایکلین و در هر دو ماه نمونه برداری به سفالکسین مقاوم بود. در کل، 35 درصد کلی فرم های رودخانه زرجوب به سیپروفلوکساسین و باکتری شاخصE. coli جدا شده از آب رودخانه (در هر سه نقطه و دو ماه نمونه برداری) به سفالکسین مقاوم بودند. بنابراین مصرف آب رودخانه زرجوب در پایین دست در کشاورزی و آبزی پروروی به ویژه در فصل گرم سال مناسب نیست.