بررسی تحمل به شوری در کلزای بهاره با روش تلاقی لاین × تستر

به منظور بررسی تحمل به شوری واریته های بهاره کلزا، تعداد 15 دورگ حاصل از تلاقی 5 لاین و 3 تستر به همراه والدین شان (جمعا 23 ژنوتیپ) در دو شرایط آبیاری معمولی و شوری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 99-1398 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان مورد بررسی قرار گرفتند. معنی دار بودن اثر تیمار بر روی تمامی صفات مورد مطالعه (جمعا هشت صفت) در دو شرایط آبیاری حاکی از وجود تنوع ژنتیکی کافی بین ژنوتیپ های مورد بررسی بود که تجزیه لاین × تستر را موجه ساخت. تجزیه دورگ ها به اجزاء خود بر مبنای تجزیه لاین × تستر نشان داد که اثرات لاین ها، تسترها، و نیز اثر لاین × تستر از نظر صفات مورد مطالعه معنی دار بود و لاین ها در ترکیب با تسترهای مختلف واکنش های متفاوتی داشتند. برآوردهای بیشتر از یک برای نسبت میانگین مربعات ترکیب پذیری عمومی به میانگین مربعات ترکیب پذیری خصوصی نشان داد که عمل افزایشی ژن ها نقش بیشتری در کنترل ژنتیکی آن ها دارد. مقادیر بالا و دامنه کم تغییرات وراثت پذیری عمومی نشان داد که واریانس ژنتیکی نسبت به واریانس محیطی بیشتر است. پایین ترین مقدار وراثت پذیری خصوصی مربوط به وزن هزار دانه (74/%58) و بیش ترین مقدار آن (89/%89) مربوط به عملکرد دانه در شرایط آبیاری معمولی بود. تلاقی های SPN179 × Dalgon و RGS003 × SPN179 به ترتیب در شرایط آبیاری معمولی و تنش شوری با بالاترین مقادیر ترکیب پذیری خصوصی از نظر صفت عملکرد دانه بهترین دورگ ها بوده و قابل توصیه می باشند.