تاریخ مفهوم مکتب اصفهان: بررسی گفتمان های هویت ساز در تاریخ معاصر موسیقی دستگاهی شهر اصفهان

در مقاله حاضر عنوان مکتب اصفهان با استفاده از رویکرد انتقادی گفتمانی، در بستر تاریخ معاصر موسیقی دستگاهی شهر اصفهان بررسی شده است. این نوشتار نشان می دهد که عنوان مکتب اصفهان در بستر موسیقی دستگاهی شهر اصفهان تقریبا اوایل دهه چهل شمسی متولد شده و در سال های بعد رشد و قوام یافته است. دو طیف عمده از این شهر به تبیین ویژگی های مکتب اصفهان پرداخته اند: طیف سپنتا کسایی عمومی و طیف یاوری کاظمی. طیف نخست نظراتش عمدتا معطوف به سبکی در آواز بوده و به ویژه بر مولفه هایی چون بداهه و خلاقیت تاکید داشته است؛ طیف دوم عمدتا بر مولفه هایی نظیر تعدد و قدمت گوشه ها تاکید داشته است. این مقاله نشان می دهد که نظرات طیف نخست غالبا معطوف به وقایع موسیقایی پایتخت بوده و رویکرد طیف دوم در تقابل با طیف نخست بوده است. این نوشتار با استفاده از رویکردهای نظری انتقادی رایج در علوم انسانی معاصر، و رشته هایی چون اتنوموزیکولوژی، تاریخ و علوم سیاسی در ارتباط با جنبش ها و گفتمان های احیاگر و اصالت گرا، به بررسی این مقوله در تاریخ معاصر موسیقی دستگاهی پرداخته است. این نوشتار نهایتا مقوله مکتب اصفهان را پدیده ای برخاسته از شرایط دوران مدرن و جدید در بستر تاریخ معاصر موسیقی دستگاهی می داند.