تاثیر چرخه های تجاری و بازار سرمایه بر رفتار عوامل موثر بر گزارشگری مالی مطلوب با رویکرد مبتنی بر گزارش حسابرسی

این پژوهش با هدف شناسایی عوامل موثر بر گزارشگری مالی مطلوب و بررسی تاثیر چرخه‌های تجاری و بازار سرمایه بر رفتار این عوامل به اجرا درآمده است.

برای آزمون فرضیه‌های پژوهش، از الگوی داده‌های ترکیبی و برای اندازه‌گیری متغیر گزارشگری مالی مطلوب، از نسبت مجموع قدرمطلق تاثیر بندهای عدم توافق در گزارش حسابرسی به قدر مطلق سود یا زیان خالص دوره استفاده شد. نمونه آماری این پژوهش، پس از اعمال برخی محدودیت‌ها، 124 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق ‌بهادار تهران، در بازه زمانی 1387 تا 1396 بود.

یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که از بین پنج عامل سودآوری، توانایی مدیریت، کیفیت حاکمیت شرکتی، اندازه موسسه حسابرسی و عمر شرکت، با افزایش سودآوری و کیفیت حاکمیت شرکتی، مطلوبیت گزارشگری مالی، به‌طور معناداری افزایش می‌یابد. نتایج انجام فیلتر هادریک ‌پرسکات نیز نشان‎ می‌دهد که طی بازه زمانی پژوهش، دوره‌های رونق و رکود چرخه‌های تجاری با بازار سرمایه به‌طور کامل منطبق نیست. بر اساس نتایج تجزیه و تحلیل تکمیلی پژوهش، در ارتباط با رفتار عوامل فوق در ادوار چرخه‌های تجاری و بازار سرمایه، به‌روش آزمون پترنوستر و همکاران (1998) نیز مشخص شد که رفتار متغیر اندازه موسسه حسابرسی تحت تاثیر ادوار رونق و رکود چرخه تجاری قرار دارد و رفتار متغیر سودآوری، از ادوار رونق و رکود چرخه بازار سرمایه تاثیر می‌پذیرد.

نتایج این پژوهش بر نقش و اهمیت استقرار نظام حاکمیت شرکتی باکیفیت در شرکت و نظارت سازمان‌های ناظر بر الزامات آن تاکید می‌کند. در پژوهش حاضر، گزارشگری مالی مطلوب از دید حسابرس مستقل و به‌طور ویژه مطابق با استاندارد شماره 700 حسابرسی سنجیده شده است. عدم ارتباط برخی عوامل با گزارشگری مالی مطلوب که به‌عنوان انعکاسی از سطح بالای کیفیت در گزارشگری مالی تخمین زده می‌شود و نیز، ناهماهنگی نتایج تحقیق با نتایج برخی پژوهش‌ها، احتمالا ناشی از عدم مطابقت کامل دو مفهوم کیفیت گزارشگری مالی و گزارشگری مالی مطلوب یا تفاوت در روش اندازه‌گیری متغیر مربوطه بوده است.