بیش پراکندگی فیلوژنتیکی اجتماعات گیاهی در راستای گرادیان ارتفاعی در یک مرتع کوهستانی از بخش شرقی استان فلوری خراسان-کپه داغ، خراسان رضوی

درک فرآیند های تشکیل اجتماعات گیاهی در علم اکولوژی یک چالش بزرگ محسوب می گردد. امروزه با ورود فیلوژنی به تحقیقات اکولوژی، می توان این چالش بزرگ را حل نمود. لذا این مطالعه در صدد ارزیابی فرآیندهای تشکیل ساختارهای فیلوژنتیکی 2500 هکتار از مراتع کوهستانی واقع در شمال شرق ایران است. برای این منظور، 13 پلات 25 متر مربعی در هفت ایستگاه، نمونه برداری شدند و ساختار فیلوژنتیکی 91 اجتماع گیاهی با فراوانی گونه های گیاهی موجود در آن با استفاده از شاخص های فیلوژنتیکی نظیر NRI، NTI و Phylosor مورد ارزیابی قرار گرفتند. درخت فیلوژنتیکی اجتماعات گیاهی از طریق برنامه phylomatic تهیه شد که از سیستم APGIII برای حل روابط تاکسونومیک استفاده می نماید. طول شاخه-های درخت با الگوریتم BLADJ از روی نسخه به روزرسانی شده megatree در phylomatic تخمین زده شد. نتایج مطالعه، تغییر ساختار اجتماعات گیاهی را از خوشه بندی به بیش پراکندگی فیلوژنتیکی معنادار در گرادیان ارتفاع نشان می-دهد. بیش پراکندگی فیلوژنتیکی در محیط های پر تنش می تواند به سبب رقابت در بین آرایه های خویشاوند نزدیک یا تسهیل در بین آرایه های خویشاوند دور باشد. تنوع بتای فیلوژنتیکی، افزایش واژگردی در سطوح انتهایی را با افزایش فواصل محیطی نشان می دهد که توجیه کننده نقش ارتفاع در ایجاد محدودیت پراکندگی برای بعضی گروه های خواهری علاوه بر ایجاد محدویت های آشیان اکولوژیک (نیچ) است. با توجه به نتایج کسب شده درختان فیلوژنتیکی با قدرت تفکیک کمتر در حل روابط تاکسونومیک، در صورت واژگردی در بین گروه های خواهری بزرگ می توانند ارزیابی صحیحی از فرآیندها ایجاد کنند. چنین نتیجه ای برای سنجش ساختارهای فیلوژنتیکی به منظور ارتقا برنامه های مدیریتی و حفاظت از پوشش گیاهی مهم خواهد بود.