نگاه دوم: کاستی ها و بایسته های نرم افزار نور الحکمه 3

نرم افزار «نورالحکمه 3» یکی دیگر از تولیدات جدید مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی که به گونه ای مطلوب حکمت و فلسفه اسلامی را جهت استفاده محققان سامان داده است. با توجه به اهمیت و کاربردی بودن این برنامه، ویژه نامه حاضر را به منظور آشنایی خوانندگان محترم با محتوا و قابلیت ها، فرایند تولید و کاستی ها و بایسته های این نرم افزار ارایه می نماییم.
امید است که این تلاش موجب آشنایی هر چه بهتر و بیشتر کاربران با فضای برنامه گردد و افق های نوین و روشنی فراسوی تولید کنندگان و متولیان تهیه چنین معجم هایی بگشاید.
اشاره
استفاده از رایانه نقش بسزایی در اطلاع رسانی میراث مکتوب ما دارد؛ اما چگونگی استفاده و ذخیره اطلاعات در آن، گونه های متفاوتی دارد که از بین همه آنها معجم موضوعی از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
معجم موضوعی یا فرهنگ واژگان عبارت است از مجموعه ای از اطلاعات؛ یعنی خلاصه متن کتب که آن را موضوع می گویند، مجموعه ای از نمایه ها که از موضوعات استخراج می شوند؛ مجموعه ای از کلید واژه ها که به نمایه ها متصل هستند.
برای استفاده از معجم موضوعی کافی است محقق واژه ای را که در مورد آن اطلاعات می خواهد، وارد رایانه کند تا مجموعه از اطلاعات را به صورت منظم در دو یا سه مرحله مشاهده نماید؛ مثلا اگر الغزالی واژه کلیدی، یک محقق باشد، با تقه پیاپی بر کلیدواژه الغزالی به نمایه هایی از قبیل: آراء الغزالی، الاخرویات عند الغزالی و الدفاع عن الغزالی دست می یابد که با انتخاب هر نمایه می تواند به موضوعات آن نمایه منتقل شود و از طریق موضوع هم می تواند به متون مورد نظر خود دست یابد.
«نور الحکمه 3» برای عرضه اطلاعات کتب فلسفه و منطق و کلام از این شیوه - که شیوه ای بی بدیل در عرضه اطلاعات می باشد - استفاده نموده است و محققانی که در تهیه این مجموعه نقش داشتند، زحمات فراوانی را متحمل شده اند، ولی با همه اینها مشکلاتی در این برنامه وجود دارد که قابل چشم پوشی نیستند. در این مقاله تنها به بیان چند مورد از آنها اکتفا می کنیم. امید است که برای تهیه کنندگان این نرم افزار مفید باشد.