بررسی نقش میانجی گر اعتیاد به شبکه های اجتماعی در بستر موبایل در رابطه بین خودپنداره و رفتارهای پرخطر در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه مبتلا به اضطراب اجتماعی

 هنگامی که ارتباطات جدید ازطریق شبکه‌های اجتماعی مجازی با سیستم کنترل مهاری نابالغ در نوجوانان همراه می‌شود، تلفن‌های هوشمند می‌توانند به‌طور بالقوه برای نوجوانان اعتیادآور باشند. این پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی‌گر اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی در بستر موبایل در رابطه بین خودپنداره و رفتارهای پرخطر در نوجوانان مبتلا به اضطراب اجتماعی انجام ‌شد.

روش پژوهش حاضر، توصیفی و طرح پژوهش همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری را تمامی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه شهر تهران تشکیل دادند که در سال تحصیلی 99-1398 مشغول به تحصیل بودند. از بین آن‌ها 254 نفر مبتلا به اضطراب اجتماعی به‌روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. این افراد به پرسشنامه اضطراب‌ اجتماعی (کانور و همکاران، 2000)، مقیاس خودپنداره کودکان و نوجوانان پیرز-هریس (پیرز و هریس، 1963)، مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی (زاده‌محمدی و همکاران، 1390) و پرسشنامه اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی مبتنی‌بر موبایل (خواجه‌احمدی و همکاران، 1395) پاسخ دادند. برای تحلیل داده‌ها ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSS نسخه 22 و AMOS نسخه 22 به‌کار رفت. سطح معناداری آزمون‌ها 0٫05 در نظر گرفته شد.

نتایج نشان داد، رابطه مستقیم خودپنداره با اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی در بستر موبایل (0٫001>p، 0٫47-=β) و رابطه مستقیم اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی در بستر موبایل با رفتارهای پرخطر (0٫001>p، 0٫41=β) معنا‌دار بود؛ همچنین مسیر غیرمستقیم خودپنداره به رفتارهای پرخطر ازطریق متغیر میانجی اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی معنادار بود (0٫001>p، 0٫196-=β). شاخص‌های نکویی برازش از برازش مطلوب الگوی پژوهش با داده‌های گردآوری‌شده حمایت کردند (3٫17=X2/df، 0٫98=CFI، 0٫98=GFI، ، 0٫95=AGFI، 0٫066=RMSEA).

براساس یافته‌های پژوهش نتیجه گرفته می‌شود که اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی در بستر موبایل تاثیر خودپنداره را بر رفتارهای پرخطر میانجی‌گری می‌کند. تقویت خودپنداره مثبت، احتمال اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی در بستر موبایل را کاهش می‌دهد و درنتیجه گرایش ‌به رفتارهای پرخطر را در نوجوانان کم می‌کند.