توصیفی از تغییرات میانگین دهه ای بارش طی ماه های فصل گرم در ناحیه خزری

تغییر مشخصه‌های بارش از جمله جلوه‌های قابل توجه پدیده تغییر اقلیم است. تغییر میزان بارش به ویژه در فصل گرم سال بر بسیاری از پدید ه های اقلیمی، محیطی و همچنین بر بسیاری از فعالیت های بشر اثر دارد. در این پژوهش سعی گردید تا تغییرات دهه‌ای میانگین بارش ماهانه فصل گرم ناحیه خزری مورد ارزیابی قرار گیرد. برای دستیابی به این هدف از داده های روزانه بارش فصل گرم، 385 ایستگاه ‌همدید، اقلیم‌شناسی و باران سنجی سازمان هواشناسی کشور و ایستگاه‌های باران سنجی وزارت نیرو طی بازه زمانی 2016-1966 (51 سال) با تفکیک مکانی 3 × 3 کیلومتر استفاده شده است. نتایج بیانگر این است که، بیشینه شیو مکانی میانگین بارش و به تبع آن هسته پربارش از جنوب غربی دریای خزر به سمت ارتفاعات البرز و شرق ناحیه میل یافته است، این نشانگر جابه جایی هسته‌های پربارش ها به سمت این مناطق می باشد. علاوه براین وسعت مکانی بارش های کم مقدار رو به فزونی است. بر مبنای پژوهش‌های پیشین می‌توان این تغییرات را به تغییرات سامانه های موثر بر بارش ناحیه خزری (جابه‌جایی شمال سوی تاوه قطبی و پرفشار جنب حاره و نیز مسیر چرخندهای مدیترنه‌ای) نسبت داد. همچنین با در نظر گرفتن سیر افزایشی دما در فصل تابستان و کاهش تباین دمایی دامنه‌ها و سواحل، کاهش گستره زیر تاثیر فرایندهای همرفتی، بارش تابستانه نیز کاهش یافته است.