بررسی خصوصیات فیتوشیمیایی، آنتی اکسیدانی، ضد باکتریایی و ضد التهابی Ducrosia anethifolia (DC.) Boiss در مراحل مختلف فنولوژی

مشگک (Ducrosia anethifolia (DC.) Boiss.) یکی از گیاهان دارویی متعلق به خانواده چتریان است که استفاده از آن در درمان اختلالات عصبی توصیه شده است. هدف مطالعه حاضر بررسی تغییرات محتوای ترکیب های فیتوشیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانی، ضد باکتریایی و ضد التهابی عصاره اتانولی گونه D. anethifolia در مراحل مختلف فنولوژی (رویشی، گلدهی و بذردهی) بود. نمونه برداری از سرشاخه های هوایی گیاه در هر مرحله به صورت تصادفی انجام گرفت. محتوای فنل و فلاونویید کل عصاره اتانولی با استفاده از روش اسپکتروفتومتری و فعالیت آنتی اکسیدانی با استفاده از روش به دام اندازی رادیکال آزاد DPPH تعیین شد. فعالیت ضد باکتریایی عصاره گیاه با استفاده از روش انتشار دیسک بر روی باکتری های گرم مثبت (Staphylococcus aureus و Bacillus subtilis) و گرم منفی (Escherichia coli و Pseudomonas aeruginosa) بررسی گردید. همچنین، فعالیت ضد التهابی عصاره گیاه با استفاده از روش پایداری غشای گلبول قرمز ارزیابی شد. نتایج نشان داد که بین مراحل مختلف فنولوژی از نظر میزان فنل و فلاونویید کل و فعالیت آنتی اکسیدانی، ضد باکتریایی و ضد التهابی تفاوت معنی داری وجود دارد (0.05>P). بیشترین میزان فنل و فلاونویید کل (به ترتیب 1.7 ± 148 میلی گرم معادل اسید گالیک بر گرم وزن خشک و 1.5 ± 97 میلی گرم معادل کویرستین بر گرم وزن خشک) و فعالیت آنتی اکسیدانی، ضد باکتریایی و ضد التهابی در مرحله گلدهی به دست آمد. همچنین نتایج نشان داد که عصاره گیاهی مورد مطالعه اثر بازدارندگی بیشتری بر باکتری های گرم مثبت در مقایسه با باکتری های گرم منفی دارد. نتایج بیانگر آن است که عصاره اتانولی گونه D. anethifolia می تواند به عنوان یک آنتی اکسیدان، ضد باکتری و ضد التهاب امیدوار کننده در درمان بسیاری از بیماری ها استفاده شود. همچنین، مرحله گلدهی بهترین زمان برداشت جهت بهره برداری دارویی از این گونه معرفی می شود.