تحلیل و برآورد هزینه تمام شده تربیت دانشجو با رویکرد هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC)

یکی از مهم ترین اهداف برنامه تحول آموزش پزشکی برآورد هزینه تمام شده تربیت دانشجوست. پژوهش حاضر با هدف برآورد هزینه تمام شده آموزش دانشجویان دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام شد. با استفاده از روش هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC)، بهای تمام  شده تربیت دانشجو در سال تحصیلی 95- 1394 در این دانشکده محاسبه شد. پس از شناسایی و احصای فرایندهای صورت گرفته در مراکز فعالیت، پنج گروه اصلی هزینه شامل پرسنلی، ملزومات مصرفی، استهلاک ساختمان، استهلاک تجهیزات و هزینه انرژی شناسایی شد. تسهیم هزینه های بالاسری با دو روش مستقیم و تعدیل جزیی صورت گرفت. محاسبات در دو سناریو بدون محاسبه استهلاک و با محاسبه استهلاک در فضای نرم افزار Excel 2010 صورت گرفت. مراکز فعالیت نهایی 67%، میانی 17% و بالاسری 16% از هزینه ها را به خود اختصاص دادند. هزینه پرسنلی با 74% بالاترین هزینه و هزینه- فرصت با 6/2% پایین ترین سهم از هزینه کل را داشتند. در سناریوی اول بهای تمام شده ارایه یک واحد درسی 53 و متوسط بهای تمام شده تربیت دانشجو 104.8 میلیون ریال و در سناریوی دوم بهای ارایه یک واحد درسی 50 میلیون ریال و متوسط بهای تربیت دانشجو 100 میلیون ریال بود. استفاده از نظام هزینه یابی بر مبنای فعالیت می تواند بخش عمده ای از مشکلات موسسات آموزش عالی را مرتفع سازد. با توجه به بالابودن سهم هزینه های پرسنلی از کل هزینه ها، برنامه ریزی مناسب در زمینه جذب و استفاده از نیروی انسانی و همچنین ظرفیت بدون استفاده برخی از اعضای هییت علمی می تواند کارایی و بهره وری را به همراه داشته باشد. محاسبه و تحلیل بهای تمام شده باید به عنوان یکی از وظایف روزمره دانشکده ها مد نظر قرار گیرد.