ضرورت فهم متون مقدس؛ نمونه پژوهی نامه 28 نهج البلاغه

دین اسلام جزء ادیان مبتنی بر وحی و متن محور است و طبیعتا فرهنگ دینی برگرفته از آن نیز اکنون و در درجه اول، با متن شناخته می شود یعنی متن قرآن و احادیث پیامبر(ص) و سایر ایمه معصوم‰ و این بخشی از میراث فکری و فرهنگی جامعه ماست که از نسلی به نسل دیگر می رسد و هر نسل به تناسب نیازمندی هایش تفاسیری برای آن عرضه می کند. به مقتضای پیشرفت علوم، نیاز است برداشت ما از متون مقدس نیز متناسب و همگام با آن مطرح شود. کتب مقدسی مانند نهج البلاغه وقتی به عنوان «متن» مورد بررسی و مطالعه قرار گیرند، می توانند هرچه بیشتر به واقعیات ملموس زندگی انسان نزدیک شوند و قابلیت تطبیق بر آن را پیدا کنند و بدین ترتیب، فهم بهتر و بهره برداری بیشتری از آن ها به دست آید. زمانی ضرورت بررسی این مساله وضوح بیشتری پیدا می کند که جایگاه امام علی(ع) به عنوان اسوه ای فکری، فرهنگی مدنظر قرار گیرد. تا امروز، پژوهش های زیاد راجع به نهج البلاغه صورت گرفته؛ اما متاسفانه مساله فهم آن به عنوان یک متن، زمینه تاریخی اش، فرهنگ و شرایط زمانه آن و سبک بیانی در نهج البلاغه کمتر به صورت متمرکز در نظر گرفته شده است؛ حال آن که توجه به این مسایل در کنار بررسی های سندی و فقه الحدیثی زمینه ای فراهم می کند تا بتوان به «درکی علمی» از متن رسید. پژوهش حاضر نامه 28 نهج البلاغه را از این منظر بررسی می کند و تکیه اصلی آن بر متن پژوهی است تا بتواند در مجموعه ای مرکب از داده های نقلی و عقلی و تحلیل زبانی، اعتبار متن را تعیین کند و از زمینه فکری فرهنگی آن، بهره برداری نماید.