رهیافت های معرفتی و اخلاقی برای احیای حقیقت اسلام در نامه منسوب به امام صادق (ع)

در میان آثار ارزشمند باقی مانده از امام صادق (ع)، نامه ای خطاب به اصحاب در تمامی عصرها وجود دارد که توجه و عمل به آن مورد تاکید امام بوده است. در پژوهش حاضر، این نامه با روش تحلیل محتوا به صورت کمی و کیفی واکاوی شده است. حاصل این واکاوی آن است که حضرت بیشترین تاکید را روی واژه «طاعت» دارد. همچنین بر موضوعات «ارتباط با خداوند» و «شناخت اهل باطل» بسیار تاکید شده است. مضامین نامه قابل تقسیم به مضامین معرفتی و اخلاقی است. در بخش مضامین معرفتی و به تعبیر دیگر مضامین اعتقادی، با در نظر گرفتن شرایط مخاطبان، مباحث مرتبط با خداشناسی، امام شناسی و شناخت اهل باطل به گونه ای کارکردگرایانه به منظور حفظ بنیان فکری اصحاب بیان شده است. این نگاه کارکردی در بخش اخلاقی که از مباحث مرتبط با اخلاق فردی و اخلاق اجتماعی تشکیل شده نیز، غالب است؛ به گونه ای که می توان گفت: این نامه، طرح ریزی اصول و راهکارهای کاربردی جهت حفظ و توانمندسازی اصحاب از طریق هم افزایی و هم اندیشی بوده است.