جهانی شدن، فرصتها و چالشهای هویت ملی و قومی در استان آذربایجان غربی

در سالهای اخیر، واژه جهانی شدن یکی از پرکاربردترین واژه های عرصه سیاست گذاری اقتصادی، فرهنگی و سیاسی داخلی و بین المللی کشورها و نیز موضوع بحثهای آکادمیک و ژورنالیستی بوده است. جهانی شدن، نمایانگر گسترش دامنه کنش و واکنش انسان، و اجتماعات انسانی در پهنه کره زمین است. گستردگی زوایای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی فرآیند جهانی شدن از زوایای مختلف بر زندگی اجتماعی و فردی انسانها تاثیر گذاشته است. همچنین مرزهای فرهنگی و هویتی کشورها نیز تحت تاثیر جدی این پدیده قرار گرفته و باعث شده که هویت های ملی با چالشهای اساسی روبرو شوند.
فرآیند جهانی شدن و نفوذپذیر شدن مرزها، نه تنها موجب کاهش سطح اقتدار و حاکمیت دولتها می شود، بلکه موجب تقویت خرده فرهنگها و تحریک آنها نیز می گردد و با اولویت بخشی به هویتهای فروملی، موجبات تقویت گرایشهای گریز از مرکز را فراهم می کند؛ چرا که سازمانهای متعددی تحت عناوین بشردوستانه و حافظ حقوق اقلیتها بر حکومتها فشار وارد می کنند. هویتهای فروملی در گذشته دارای محدودیت زیادی در زمینه تکثیر و پخش اطلاعیه ها و کتب و جزوات خود بودند، ولی امروزه به راحتی از طریق فضاهای مجازی به این امر مبادرت می کنند. جهانی شدن علاوه بر تقویت خودآگاهی محلی، به یکسان سازی فرهنگ کشورهای مختلف از طریق تضعیف هویت ملی می پردازد؛ یعنی فرآیند جهانی شدن کارکردی دوگانه دارد که از یک سو با پذیرش نظام ارزشی خرده فرهنگها، جهان را به سوی کثرت گرایی فرهنگی سوق می دهد که نتیجه آن بروز و طرح هویت های قومی در جهان می شود و از سوی دیگر با برجسته کردن فرهنگ مسلط، بر دیگر فرهنگها تاثیر می گذارد. بدین ترتیب می توان گفت که جهانی شدن همچون هر پدیده دیگری در ذات خود فرصت و چالشهایی دارد و کشورها و جوامع می توانند با شناخت دقیق آن از فرصتهای آن به نفع خویش سود ببرند و از چالش های آن برحذر باشند.