تعیین اثربخشی آموزش مهارت های حل مسئله به مادران بر مشکلات رفتاری درون نمود و برون نمود کودکان دارای اختلال طیف اتیسم

باتوجه به اینکه اختلال طیف اتیسم موجب بروز مشکلات رفتاری می شود، ضروری به نظر می رسد که آموزش ها و برنامه های مداخلاتی مرتبط با آن به منظور بهبود مشکلات افراد اجرا شود؛ ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مهارت های حل مسئله به مادران بر مشکلات رفتاری درون نمود و برون نمود کودکان دارای اختلال طیف اتیسم شهر تهران صورت گرفت.

این پژوهش نیمه آزمایشی بود و به صورت پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه انجام شد. جامعه آماری پژوهش را تمامی مادران دارای کودک مبتلا به طیف اختلال اتیسم با سطح عملکرد بالا، مراجعه کننده به مراکز نگهداری کودکان دارای اختلال طیف اتیسم شهر تهران در سال 1398 تشکیل دادند. سی نفر داوطلب واجد شرایط با روش نمونه گیری دردسترس وارد مطالعه شدند و به صورت تصادفی پانزده نفر در گروه آزمایش و پانزده نفر در گروه گواه قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس مشکلات رفتاری کودک (آخنباخ، 1991) و پرسش نامه سنجش دامنه اتیسم ASSQ (اهلر و همکاران، 1993) بود. مداخله آموزش مهارت های حل مسئله به مدت دو ماه در هشت جلسه، به صورت یک جلسه در هفته و هر جلسه دو ساعت روی شرکت کنندگان گروه آزمایش انجام شد. تحلیل داده ها با استفاده از نسخه 24 نرم افزار SPSS و با آنالیز کوواریانس تک متغیری در سطح معناداری 0٫05 صورت گرفت.

نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که پس از حذف اثر پیش آزمون، میانگین نمرات رفتارهای درون نمود شامل اضطراب/افسردگی (0٫001>p</em>)، گوشه گیری/افسردگی (0٫001>p</em>)، شکایات جسمانی (0٫001>p</em>)، رفتارهای برون نمود شامل رفتارهای قانون شکن (0٫001>p</em>)، رفتار پرخاشگرانه (0٫001>p</em>) و سایر مشکلات رفتاری مانند مشکلات اجتماعی (0٫001>p</em>)، مشکلات تفکر (0٫001>p</em>) و مشکلات توجه (0٫001>p</em>) در پس آزمون اختلاف آماری معناداری بین دو گروه دارد.

براساس یافته های این پژوهش می توان گفت، آموزش مهارت های حل مسئله بر مادران دارای کودک مبتلا به طیف اختلال اتیسم با سطح عملکرد بالا قابلیت کاربرد دارد و بر بهبود مشکلات رفتارهای درون نمود و برون نمود موثر است.