استعاره های شناختی: اساس فانتزی در افسانه های کودکانه

فانتزی تخیلی ترین گونه داستان است. در فانتزی نویسندگان با عبور از جهان واقع، جهانی ثانوی با قواعد نو خلق می کنند که سرشار از حوادث شگفت انگیز و موجودات خارق العاده است. صمد بهرنگی ازجمله نویسندگان حوزه ادبیات کودک و نوجوان است که با استفاده از فانتزی، دنیای بزرگ سالی را با دنیای کودکی پیوند داده است. او با تکیه بر این شیوه، مفاهیمی از مسایل اجتماعی و فرهنگی و ایدیولوژیکی را برای مخاطب نوآموز خود به صورت ملموس تر بیان می کند. در این میان استعاره های شناختی، نقش مهمی در اینکه کودکان برخی مفاهیم و مضامین پیچیده و انتزاعی را بهتر درک کنند، برعهده می گیرند. مسئله اصلی نوشتار پیش رو، بررسی فانتزی و بهره گیری آن از استعاره های شناختی در داستان های صمد بهرنگی بوده تا نشان دهد که او چگونه با استفاده از ابزارهای فانتزی و پیوند آن با استعاره های شناختی به تحلیل تجربیات زیستی و اجتماعی برای مخاطب کم تجربه کودک و نوجوان پرداخته است؛ در پژوهش حاضر که به شیوه توصیفی و تحلیل محتوای قیاسی انجام یافت نتایج ذیل به دست آمد: استعاره های مفهومی در داستان های فانتزی بهرنگی جمع گرایی و تناسب با شرایط و اعتقاد وی را به خواننده القا می کند. در مبحث استعاره های مفهومی تصویری بسامد طرح واره های حجمی و حرکتی در قالب الفاظ با طرح شاهد مثال هایی بیان شد و طرح واره قدرتی مربوط به نوع تفکر و موانع ستیزی بهرنگی و رسیدن به اهداف مورد نظر وی در داستان ها است. استعاره های ساختاری در داستان های بهرنگی، مقام نخست را دارند. بسامد استعاره های جهتی در داستان های فانتزی و واقعی بهرنگی یکسان است.