بازپژوهی تاویل واژه «نور» در قرآن کریم به «ولایت معصومان علیهم السلام»

در تفاسیر روایی و جوامع حدیثی امامیه، احادیثی یافت می‏شوند که معنای باطنی واژه «نور» را در بیشتر آیات حاوی آن، شخص امیرمومنان یا امامان معصوم علیهم السلام دانسته ‏اند. این تاویل، راهی برای بداندیشان هموار نموده است تا شیعیان را به «روی گردانی از ظاهر» و «بطن ‏گرایی» متهم کنند. پژوهش حاضر، ضمن معناشناسی واژه «نور» و تبیین میدان معنایی آن، آیات حاوی این واژه و روایات ذیل آنها را برشمرده و به تاویل‏ شناسی آن پرداخته و در ادامه، دلالت واژه «نور» بر معنای امام را از رهگذر دلالت ‏های منطقی الفاظ نیز اثبات کرده است. نتیجه این که ضمن معتبر شمردن معنای ظاهری «روشنایی» برای واژه «نور» در تفسیر، تاویل این کلمه به مصادیقی چون کتاب و امام را به جهت وجود شاخصه هدایتگری در آنها دانسته است که با شواهدی مانند عقل، سیاق و سایر اخبار معتبر فریقین، تقویت می‏شود. بنابراین نه ‏تنها اتهام عدول از ظواهر و توجه محض به بواطن مردود است، بلکه تاویل نور به امام، علاوه بر روایات، با مبانی علم معناشناسی، سیاق و مبحث منطقی دلالت الفاظ نیز تقویت می ‏شود.