ساخت و اعتباریابی مقیاس اضطراب مادران کودکان مبتلا به لکنت زبان

مشکلات گفتاری کودکان مبتلا به لکنت ‌زبان، باعث اضطراب در مادرانشان می‌شود. باتوجه به نبود مقیاسی برای اندازه‌گیری اضطراب این دسته از مادران به زبان فارسی، این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی مقیاس اضطراب مادران کودکان مبتلا به لکنت ‌‌زبان انجام شد.

 این پژوهش از نوع زمینه‌یابی (شناسایی ویژگی‌های اضطراب مادران کودکان مبتلا به لکنت) و ابزارسازی (ساخت و اعتباریابی مقیاس اضطراب مادران کودکان مبتلا به لکنت برپایه آزمون‌سازی مورفی و دیویدشوفر (2005) و مطالعه مقاله‌های چاپ‌شده در این زمینه) بود. جامعه آماری را تمامی مادران کودکان مبتلا به لکنت ‌زبان در شهر اصفهان در سال 1398 تشکیل دادند. دویست مادر دارای کودک مبتلا به لکنت با روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس محقق‌ساخته اضطراب مادران این کودکان، مقیاس استرس والدینی آبیدین (آبیدین، 1995) و پرسش‌نامه اضطراب بک (بک و همکاران، 1988) بود. داده‌ها به‌کمک آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آلفای کرونباخ، همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی اکتشافی و همبستگی درون‌خوشه‌ای) تحلیل شدند و محاسبات با نرم‌افزار SPSS نسخه 22 در سطح معناداری 0٫05 انجام پذیرفت.

نتایج نشان داد، همسانی درونی (0٫943=α) و پایایی بازآزمایی مقیاس (0٫822=ICC، 0٫001=p) مناسب بود. همبستگی مثبت و معنادار این مقیاس با مقیاس استرس والدینی (0٫036=p، 0٫316=r) و پرسش‌نامه اضطراب بک (0٫020=p، 0٫360=r)، روایی همگرای مقیاس را نشان داد؛ بنابراین روایی سازه آن به تایید رسید. تحلیل گویه‌های این مقیاس ازطریق تحلیل عاملی اکتشافی مشخص کرد، دو عامل کلی اضطراب مادرمحور با پنج گویه (0٫965=r، 0٫001=p) و اضطراب فرزندمحور با نه گویه (0٫716=r، 0٫001=p) با نمره کل مقیاس رابطه معنادار داشتند که نشان می‌دهد، سوالات در این مقیاس به دو عامل محدود می‌شود و این نکته موید هماهنگی سوالات است.

 یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد، مقیاس محقق‌ساخته اضطراب مادران کودکان مبتلا به لکنت دارای ویژگی‌های مطلوب روان‌سنجی است و می‌توان از آن برای مقاصد پژوهشی، آموزشی و درمانی بهره گرفت.